HCC
RU GR

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Added: 2023/10/10 10:56

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (συντομογραφία: ΕΚΠΑ), το οποίο συνήθως αναφέρεται απλώς και ως Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποτελεί ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με έδρα την Αθήνα.

Το Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε επί βασιλείας Όθωνα, με νόμο της αντιβασιλείας την 31η Δεκεμβρίου του 1836 (παλαιό ημερολόγιο) που επαναβεβαιώθηκε με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα Α΄ της 24ης Απριλίου του 1837.. Λειτουργεί αδιαλείπτως από τις 3 Μαΐου του 1837. Είναι το δεύτερο σε μέγεθος πανεπιστήμιο της Ελλάδας, μετά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με περισσότερους από 40.000 προπτυχιακούς φοιτητές και περισσότερα από 2.000 άτομα διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού.

Το διάταγμα όριζε ότι το πανεπιστήμιο θα άρχιζε να λειτουργεί επισήμως την τρίτη ημέρα του Πάσχα του 1837 και ότι θα φέρει την ονομασία "Πανεπιστήμιον του Όθωνος". Θα είχε τέσσερις σχολές, δηλαδή των γενικών επιστημών (φιλοσοφίας, φιλολογίας, μαθηματικών και φυσικών επιστημών κλπ), της θεολογίας, της ιατρικής, και των νομικών και πολιτικών επιστημών.[8] Η ίδρυση του πανεπιστημίου επιβεβαιώθηκε με δεύτερο διάταγμα της 14ης (26) Απριλίου του 1837 που υπέγραψε ο Όθωνας. Εκεί ορίστηκε ως ημέρα έναρξης των εργασιών του η 3 (15) Μαΐου του 1837.

 

 

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ονομάσθηκε Οθώνειον Πανεπιστήμιον. Αποτελούσε το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα τόσο στο νέο Ελληνικό Κράτος όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου.

Το νεοσύστατο ίδρυμα συναποτελούσαν οι σχολές Θεολογίας, Νομικής, Ιατρικής και Τεχνών, στο γνωστικό πεδίο της οποίας συγκαταλέγονταν οι Εφαρμοσμένες Επιστήμες και τα Μαθηματικά. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του, το ίδρυμα στελέχωναν 33 καθηγητές, ενώ μαθήματα παρακολουθούσαν 52 φοιτητές και 75 μη εγγεγραμμένοι ακροατές. Το πανεπιστήμιο στεγάσθηκε αρχικά στην κατοικία του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη στην Πλάκα που σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο του ιδρύματος. Το Νοέμβριο του 1841 το ίδρυμα μεταστεγάστηκε στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένα κτήριο σχεδιασμένο από το Δανό αρχιτέκτονα Χανς Κρίστιαν Χάνσεν και διακοσμημένο από το ζωγράφο Καρλ Ραλ, αποτελώντας την περίφημη "Αθηναϊκή Τριλογία", μαζί με τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (αριστερά), και εκείνο της Ακαδημίας (δεξιά). Το Πανεπιστήμιο διατήρησε την ονομασία Οθώνειο μέχρι το 1862, χρονιά κατά την οποία ο Όθων αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Στις 20 Οκτωβρίου 1862 το ίδρυμα μετονομάσθηκε σε Εθνικόν Πανεπιστήμιον.

 

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε επιστολικό δελτάριο του 1910

 

Το σημερινό του όνομα το Πανεπιστήμιο της ελληνικής πρωτεύουσας έλαβε το 1911 χάρη στον Ηπειρώτη ευεργέτη Ιωάννη Δόμπολη (1769-1850), ο οποίος ήταν ένας πλούσιος έμπορος που ζούσε στη Ρωσία. ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΜΠΟΛΗΣ, με καταγωγή από την Ήπειρο, απεβίωσε στη Ρωσία το 1850. Φίλος και οικονόμος του Καποδίστρια. Απέκτησε τεράστια περιουσία (που επίσης ανήρχετο σε εκατομμύρια χρυσά ρούβλια), που, σύμφωνα με την διαθήκη του προορίζονταν για τις ανάγκες του Ελληνικού Κράτους και την Ίδρυση Πανεπιστημίου, που θα φέρει το όνομα Καποδιστριακόν. Στις 4 Φεβρουαρίου 1849 συνέταξε στην Πετρούπολη τη διαθήκη του με την οποία άφησε στο ελληνικό δημόσιο ολόκληρη την περιουσία του με τον όρο ότι το ποσό που θα σχηματιζόταν (στην αυτοκρατορική τράπεζα της Ρωσίας) μαζί με τους τόκους μέχρι το 1906 θα χρησιμοποιούνταν για την ίδρυση και λειτουργία πανεπιστημίου στα Γιάννενα ή στην Αθήνα, που θα ονομαζόταν Καποδιστριακό πανεπιστήμιο, προς τιμή του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια. Στη διαθήκη του επίσης ανέφερε ότι το πανεπιστήμιο αυτό θα έπρεπε να είχε εκτός των άλλων επιστημονικών οργάνων και εργαστηρίων, και ιδιαίτερο παρεκκλήσιο για να εκκλησιάζονται σε αυτό οι διδάσκαλοι και οι φοιτητές. Το 1911 η ρωσική κυβέρνηση έδωσε στην ελληνική το ποσό των 7.700.000 δρχ. Τα ποσά που δεν παραδόθηκαν από τη ρωσική κυβέρνηση μέχρι το 1918 εξανεμίστηκαν λόγω του πληθωρισμού του ρωσικού νομίσματος.

 

 

 

Το 1911, το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, για να κληρονομήσει την τεράστια περιουσία του Δόμπολη, διχοτομήθηκε σε δύο τύποις ανεξάρτητες νομικά οντότητες, το Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον (στο οποίο ανήκαν οι θεωρητικές σχολές) και το Εθνικόν Πανεπιστήμιον (στο οποίο ανήκαν οι θετικές σχολές). Τα δύο νομικά πρόσωπα συγχωνεύθηκαν ξανά με τον οργανισμό του 1932 και το ίδρυμα μετονομάστηκε σε Αθήνησι Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, ονομασία που διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι και σήμερα.[12]

Το 1904 η Σχολή των Τεχνών διασπάστηκε σε δύο επιμέρους Σχολές: τη Σχολή Τεχνών και αυτή των Επιστημών. Στη Σχολή Επιστημών συμπεριλαμβάνονταν αρχικά οι Σχολές ΜαθηματικώνΦαρμακευτικής και Φυσικής, ενώ το 1911 προστέθηκε σε αυτές και η Σχολή Οδοντιατρικής. Το 1919 συστάθηκε το τμήμα Χημείας και τρία χρόνια αργότερα, το 1922, η Σχολή Φαρμακευτικής μετέπεσε σε αυτόνομο τμήμα. Κατά τη δεκαετία του 1960 έγιναν οι πρώτες ενέργειες με σκοπό την μετεγκατάσταση του πανεπιστημίου και τη συγκέντρωση των δραστηριοτήτων του σε ενιαίο χώρο (Πανεπιστημιούπολη) στη (σημερινή) πυκνοκατοικημένη περιοχή του Ζωγράφου. Σήμερα στην Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται η Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή, η Σχολή Θετικών Επιστημών και οι τέσσερις Φοιτητικές Εστίες.

Επιστροφή στο κύριο τμήμα

Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού στη Μόσχα
Site map

Feedback