HCC
RU GR

Το μανιφέστο μας

Added: 2013/01/22 14:19

Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστούν στην ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού παραλληλισμοί με τον ελληνικό πολιτισμό, φαινόμενο πολυδιάστατο ως προς τις επιρροές και επιδράσεις που αυτός προκάλεσε και προξένησε παγκοσμίως. Χρονολογικά ο ελληνικός πολιτισμός διαιρείται στον πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας, που τροφοδότησε την ανθρωπότητα με τη φιλοσοφία, το θέατρο, τη λογοτεχνία, την πολιτική -αναπόσπαστα στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού-, στο Βυζαντινό πολιτισμό, κοιτίδα της Ορθοδοξίας, με σημαντικές επιρροές στην πολιτιστική κληρονομιά της μεσαιωνικής Ανατολής, και στον πολιτισμό του νεότερου και σύγχρονου ελληνικού κόσμου που απορρόφησε και εμπλουτίστηκε με επιτεύγματα του παρελθόντος, συμβάλλοντας, ταυτόχρονα από την πλευρά του σε πνευματικές ζυμώσεις και αλληλεπιδράσεις.

Κατά τη διάρκεια χιλιετηρίδων ο ελληνικός πολιτισμός διακρίνονταν από δεκτικότητα και προσήνεια, γεγονός που διαφαίνεται τόσο στην αρμονική αφομοίωση και αξιοποίηση επιτευγμάτων άλλων λαών και πολιτισμών όσο και, κυρίως, στον εμπλουτισμό των τελευταίων με στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, κάτι που, τολμούμε να διατυπώσουμε, ότι συνεχίζεται και στις μέρες μας. Ο σύγχρονος Ελληνισμός δεν περιορίζεται στα όρια του εθνικού ελληνικού κράτους, αλλά αποτελεί ένα ευρύτερο, παγκόσμιο φαινόμενο που εκτείνεται από τη Βόρεια Αμερική ως την Αυστραλία και από τη Νότια Αφρική μέχρι τη Ρωσία. Στο σημείο αυτό, αναμφίβολα, έγκειται αφ΄ ενός το δυναμικό της περαιτέρω ανάπτυξης και εμπλουτισμού του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που, αφ΄ ετέρου, διάφοροι λαοί εκδηλώνουν απέναντι σε αυτόν. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι αναπόσπαστο στοιχείο του Ελληνισμού αποτελεί ο φιλελληνισμός.

Παρά το γεγονός ότι, λόγω ιστορικών συγκυριών, ο ελληνικός λαός βρέθηκε διάσπαρτος σε διάφορες χώρες και ηπείρους, μόνιμα τον χαρακτήριζε η επιδίωξη συνοχής και διατήρησης της εθνικής του ταυτότητας, αλλά και στενών σχέσεων με την ιστορική του πατρίδα. Βασική ενοποιητική αρχή του Ελληνισμού ανέκαθεν αποτελούσε η συνειδητοποίηση της ενσωμάτωσης σε ένα ενιαίο έθνος με κοινές πολιτιστικές και θρησκευτικές καταβολές και την αίσθηση κοινωνίας με ένα κοινό ιστορικό παρελθόν. Το γεγονός αυτό εξασφάλιζε μία ιερή σχέση, μία σχέση λατρείας απέναντι στον εθνικό πολιτισμό και τις παραδόσεις, καθώς και μία συνειδητοποίηση ευθύνης για τη διατήρηση και διαφύλαξη αυτού του εθνικού πολιτισμού και την κληροδότησή του στους μεταγενέστερους.

Χαρακτηριστικό αντικαθρέφτισμα του γεγονότος αυτού αποτελεί η ιστορία του Ελληνισμού στη Ρωσία, χώρα όπου το ελληνικό στοιχείο είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο. Δεν είναι του παρόντος να σταθούμε στις μακραίωνες ελληνο-ρωσικές σχέσεις, επιγραμματικά και μόνο, ωστόσο, αναφέρουμε τους ελληνικούς οικισμούς του Ευξείνου Πόντου στην αρχαιότητα, την εμφάνιση του σλαβικού αλφαβήτου και τη δράση των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου, τον εκχριστιανισμό των Ρως από το Βυζάντιο και τις πολιτιστικές και θρησκευτικές ανταλλαγές και αλληλεπιδράσεις που επακολούθησαν – αυτά όλα αποτελούν ορισμένα μόνο παραδείγματα διασταύρωσης της ιστορικής πορείας των δύο λαών από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Στα τέλη του 18ου αι. οι ελληνορωσικές σχέσεις και η ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στη Ρωσία αποκτούν νέα δυναμική, πράγμα στο οποίο συνέβαλε η ενίσχυση των ελληνικών κοινοτήτων στη νότια, κυρίως, επικράτεια της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η προστασία και τα προνόμια που αυτές έχαιραν εκ μέρους των ρωσικών Αρχών και το ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον της ρωσικής κοινής γνώμης απέναντι στα ελληνικά δρώμενα. Η κοινή Ορθόδοξη Πίστη αναμφίβολα αποτελεί τη συντεταγμένη, που εξ’ αρχής εξασφαλίζει μία καλοπροαίρετη σχέση αμοιβαιότητας μεταξύ ελληνικού και ρωσικού πληθυσμού. Η Ρωσία συνδράμει αποφασιστικά στην υπόθεση απελευθέρωσης των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό, απόκτησης εθνικής ανεξαρτησίας και σύστασης εθνικού κράτους, ταυτόχρονα δε προσελκύει ελληνικό στοιχείο για εγκατάσταση στα νότια σύνορά της. Ο ελληνικός πληθυσμός, από την πλευρά του, αξιοποιώντας τα προνόμια, που του παραχωρούν οι ρωσικές Αρχές, μετουσιώνεται σε ένα αναπόσπαστο δυναμικό στοιχείο της κοινωνικο-πολιτικής και οικονομικής ζωής της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Μέχρι τις αρχές του 20ου αι. οι ελληνο-ρωσικές σχέσεις και ο Ελληνισμός στη Ρωσία αναπτύσσονται με ιδιαίτερη δυναμική, υπό την επίδραση τέτοιων παραγόντων, όπως ίδρυση ελληνικών κοινοτήτων και οργανώσεων, φιλανθρωπική δραστηριότητα ευπόρων Ελλήνων, δραστήρια συμμετοχή των Ελλήνων στον κοινωνικο-πολιτικό οργανισμό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, διάδοση της ελληνικής παιδείας στη Ρωσία, έκδοση περιοδικού τύπου και βιβλίων στην ελληνική γλώσσα, έντονες ζυμώσεις Ελλήνων και Ρώσων τόσο σε επίσημο διακρατικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο απλών ανθρώπων. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός ότι όσο περισσότεροι εκπρόσωποι Ελλήνων αλλά και Ρώσων ενσωματώνονται και συμμετέχουν στις διαδικασίες διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού τόσο πιο εποικοδομητικό υφίσταται το αποτέλεσμα στην υπόθεση της διαφύλαξης και ανάπτυξης του Ελληνισμού στη Ρωσία, καθώς και της αναβάθμισης και βελτίωσης της ίδιας της Ελλάδος (χρηματοδότηση ελληνικού κράτους από εύπορους εκπροσώπους διασποράς).

Οι δυσκολίες της σοβιετικής περιόδου -τραγική, αναμφίβολα, δοκιμασία για τον Ελληνισμό της Ρωσίας- και η οικονομική αταξία της μεταβατικής μετασοβιετικής εποχής, που είχαν ως αποτέλεσμα τη μαζική φυγή του ελληνικού πληθυσμού των χωρών της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. προς την Ελλάδα, αναμφίβολα δημιούργησαν στον Ελληνισμό σειρά προβλημάτων. Παρ΄ όλα αυτά η δραστηριότητα των ελληνικών κοινοτήτων και συλλόγων στη Ρωσία, αλλά και των σωματείων Ελλήνων εκ Ρωσίας στην Ελλάδα, η εγκατάσταση, στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές του 1950 στην ΕΣΣΔ πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα, η εμφάνιση και διεύρυνση των νεοελληνικών σπουδών στη Ρωσία, οι πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο χωρών αλλά και η βοήθεια που παρείχε το ελληνικό κράτος στους ομογενείς του, συνέβαλαν στη διαφύλαξη από τον ελληνικό πληθυσμό της Ρωσίας των παραδόσεών του και στη διατήρηση αμείωτου του ενδιαφέροντος της ρωσικής κοινής γνώμης απέναντι στην Ελλάδα.

Αυτή τη στιγμή διανύουμε μία νέα σελίδα στην ιστορία του ελληνισμού στη Ρωσία. Η σταθεροποίηση της κοινωνικο-πολιτικής και οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία, η ενίσχυση της ελληνικής κοινότητας, το ολοένα και περισσότερο αυξανόμενο ενδιαφέρον απέναντι στον ελληνικό πολιτισμό, την ελληνική ιστορία και την ελληνική γλώσσα εκ μέρους τόσο εκπροσώπων της ομογένειας όσο και φιλελλήνων, δημιουργούν προϋποθέσεις και επιβάλλουν την αναγκαιότητα νέας ώθησης και νέου παλμού στην ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων και του Ελληνισμού στη Ρωσία, κάτι που αποτελεί και προορισμό του προσφάτως ιδρυθέντος Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού.


Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού στη Μόσχα
Site map

Feedback