Απόκριες: η Τυρινή στην Ελλάδα.

To Kέντρο Ελληνικού Πολιτισμού - Κ.Ε.Π. (www.hecucenter.ru ) είναι στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να προωθήσει ενημέρωση σχετικά με τα τρέχοντα γεγονότα της Ελλάδας:

Απόκριες 2025: Εορταστικές Παραδόσεις !!! 

Οι Απόκριες στην Ελλάδα το 2025 εορτάζονται την περίοδο 10 Φεβρουαρίου – 2 Μαρτίου 2025. 

Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρά Δευτέρα οπότε και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής.

Ετυμολογία, χρονική διαίρεση.

Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες. Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νήστευαν ούτε την Τετάρτη ή την Παρασκευή. Η εβδομάδα αυτή γιορτάζεται με γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανένα θρησκευτικό περιορισμό. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω -και συνεκδοχικά ολόκληρη η περίοδος από την είσοδο του Τριωδίου μέχρι την Καθαρά Δευτέρα- ονομάστηκε έτσι, επειδή συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι Χριστιανοί, δηλαδή «να απέχουν από το κρέας». Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας, για να προετοιμαστούν σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής. Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη Καρναβάλι.

Το έθιμο.

Απόκριες στην Ελλάδα.

Τις μέρες αυτές λαμβάνει χώρα το έθιμο του γλεντιού, της ψυχαγωγίας και του «μασκαρέματος», της μεταμφίεσης, που έχει τις ρίζες του στα Κρόνια «Λουπερκάλια» και «Σατουρνάλια» και στις αρχαιότερες «Διονυσιακές γιορτές» των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν πίνοντας κρασί και το κέφι κορυφωνόταν προς τιμή του Διόνυσου.

Παλιότερα το καρναβάλι γινόταν παντού στην Ελλάδα με μασκαράτες ομαδικές, χορούς, γλέντια, σάτιρα και διάφορα ιδιαίτερα έθιμα σε κάθε μέρος. Ήταν ευκαιρία για ξεφάντωμα, κρασί και χίλια δυο πειράγματα.

Πατρινό Καρναβάλι.

Για το καρναβάλι της Πάτρας διαβάστε το κυρίως άρθρο Πατρινό Καρναβάλι. Η Βασίλισσα του καρναβαλιού δεν είναι άλλη από την Πάτρα. Το μεγαλύτερο κέντρο τέτοιου ξεφαντώματος στην Ελλάδα αποτελεί η Πάτρα με το περιώνυμο Πατρινό Καρναβάλι, που έχει τις ρίζες του στις αρχές του 19ου αιώνα. Το Πατρινό Καρναβάλι αποτελεί τη μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα.

 

Στην Πάτρα γίνεται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας με διάρκεια δύο μηνών και την τελευταία Κυριακή της αποκριάς γίνεται παρέλαση αρμάτων με επικεφαλής το ομοίωμα του θεού της αποκριάς του «Καρνάβαλου» και ακολουθία διάφορων άλλων έξυπνων μασκαρεμάτων, με τη συμμετοχή πάνω από 80.000 καρναβαλιστών, και πλήθους επισκεπτών. Δίκαια αποκαλείται η πρωτεύουσα του Καρναβαλιού.

Ξάνθη, Ρέθυμνο, Μοσχάτο, Ρέντη, Νάουσα, Θήβα κ.α.

Άλλα κέντρα τέτοιου ξεφαντώματος στην Ελλάδα με μεγάλη προσέλευση αποτελούν η Ξάνθη, με το ονομαστό Ξανθιώτικο Καρναβάλι που αποτελεί πόλο έλξης και έχει πολλά λαογραφικά στοιχεία, το Ρέθυμνο με το ομώνυμο καρναβάλι, το Μοσχάτο Αττικής, ο Άγιος Ιωάννης Ρέντη Αττικής κάθε χρόνο το μεγαλύτερο καρναβάλι του λεκανοπεδίου, η Πλάκα των Αθηνών, η Θήβα με τον περίφημο «βλάχικο γάμο» της, η Νάουσα, η Σύροςκ.ά.

Το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι, η μεγαλύτερη, δημοφιλέστερη και πολυπληθέστερη εκδήλωση της Κρήτης, η οποία τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει ιδιαίτερη δυναμική, περνώντας όχι μόνο τα σύνορα του νησιού, αλλά και της χώρας.

Στο Ρέθυμνο, ήδη από το 1914, καταγράφονται τα πρώτα στοιχεία χιουμοριστικών εκδηλώσεων.

Ένα έθιμο της παλιάς αυτής Ρεθεμνιώτικης Αποκριάς του περασμένου αιώνα, το «Κυνήγι του κρυμμένου Θησαυρού», γίνεται αφορμή, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, να δημιουργηθούν οι «ομάδες» οι οποίες αργότερα, το 1993, προσκαλούνται από το Δήμο Ρεθύμνης, ως αρωγό και χρηματοδότη, να αναλάβουν και να στηρίξουν το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι. Οι ομάδες που συμμετέχουν πλέον είναι πάνω από 40, με πληρώματα που ξεπερνούν συνολικά τους 10.000 εθελοντές.

Ένα ακόμη έθιμο του κρητικού καρναβαλιού είναι η κρητική καντάδα, όπου μαντολίνα, λύρες και λαούτα ξεχύνονται στους δρόμους του ιστορικού κέντρου, πλημμυρίζοντας την πόλη με παραδοσιακούς ήχους.

Στην Πλάκα, καθώς και σ' όλα γενικώς τα μέρη, γυρνούν στους δρόμους οι άνθρωποι μεταμφιεσμένοι, μικροί και μεγάλοι, μπαίνουν στα κέντρα, πίνουν, χορεύουν, πειράζονται και γλεντούν. Τα τελευταία χρόνια το Καρναβάλι του Μοσχάτου καταλαμβάνει τη πρώτη θέση μεταξύ των δήμων του λεκανοπεδίου Αττικής.

Στη Θήβα γίνεται και σήμερα ο «βλάχικος γάμος» που αρχίζει από την Τσικνοπέμπτη και αποτελείται από το προξενιό, το γάμο δυο νέων και τελειώνει με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.

Στο Γαλαξίδι γίνονται τα αλευρομουτζουρώματα όπου οι καρναβαλιστές πασαλείφονται με αλεύρι και χορεύουν κυκλικά. Ένα έθιμο με ρίζες από τον 19ο αιώνα που φτάνει μέχρι τις μέρες μας αναλλοίωτο.

Στην Κοζάνη γίνεται το έθιμο του φανού, κατά το οποίο φωτιές και υπαίθρια γλέντια στήνονται σε διάφορες γειτονιές της πόλης.

Στο Ναύπλιο μαγευτικό είναι το Βενετσιάνικο Καρναβάλι που διοργανώνεται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία. Επίσης στο Ναύπλιο κάθε Καθαρά Δευτέρα πάντα βρίσκει ντόπιους και επισκέπτες στην παραλία Καραθώνα για το πέταγμα του χαρταετού.

Στον Σοχό της Θεσσαλονίκης εμφανίζονται οι «Κουδουνοφόροι», ένα δρώμενο που σχετίζεται με τη γονιμότητα της γης ή και για πολλούς με τον έρωτα. Η κορύφωση των εκδηλώσεων, γίνεται το τριήμερο πριν από την Καθαρή Δευτέρα, όπου οι συμμετέχοντες με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο το σώμα τους, ξεχύνονται και χορεύουν σε δρόμους και πλατείες.

Στην Κάρπαθο την Καθαρή Δευτέρα στήνεται το «Λαϊκό Δικαστήριο των Ανήθικων Πράξεων».

Στο Τύρναβο στη Θεσσαλία μια από τις γνωστές γιορτές της Αποκριάς που πραγματοποιείται είναι το Μπουρανί. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η λατρεία του φαλλού κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων ως συμβόλου γονιμότητας και ευημερίας.

Στη Καστοριά έθιμο είναι οι Μπουμπούνες πρόκειται για μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις πλατείες της Καστοριάς. Είναι προχριστιανικό έθιμο το οποίο γίνεται την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς, όπου μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνονται στη γειτονιά τους και ανάβουν τη φωτιά, ενώ ορχήστρες με πνευστά και χάλκινα παίζουν τοπικούς σκοπούς.

Διεθνώς.

Μόνον οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουν τις απόκριες, ενώ στην προτεσταντική βόρεια Ευρώπη δεν υπάρχουν. Στην Κολωνία και άλλες πόλεις του Ρήνου και στη Γερμανία, το Καρναβάλι είναι σημαντικό κομμάτι της τοπικής παράδοσης και της κριτικής εναντίον της πολιτικής. Σύλλογοι και οργανώσεις προετοιμάζονται όλο το χρόνο για αυτές τις ημέρες. Επίσης σημαντικό Καρναβάλι παρουσιάζουν η Βενετία και η Νίκαια στη Γαλλία. Το Καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου και πολυπληθέστερο σε μια φαντασμαγορική κάθε φορά παρουσίαση όπου συνδυάζεται με παραδοσιακούς ξέφρενους χορούς όπως η Σάμπα.

Ας δούμε τώρα πιο αναλυτικά πώς εορτάζονται οι Απόκριες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας:

Βόρεια Ελλάδα.

Νάουσα.

Το διονυσιακής καταγωγής έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες (νύφες)» συνεχίζει να ζωντανεύει την πόλη της Νάουσας μέχρι σήμερα. Την τελευταία Κυριακή πριν από τη Σαρακοστή, υπό τους χαρακτηριστικούς ήχους της ντάουλας και του ζουρνά, μια διμοιρία «γενιτσάρων» περπατά στους δρόμους της πόλης με απώτερο σκοπό να φτάσει στο δήμο, όπου η γιορτή φτάνει στο αποκορύφωμά της. Υπό τους ρυθμικούς ήχους της μελωδίας του ζαλιστού, η Μπούλα πλησιάζει το παράθυρο και χαιρετά το στράτευμα των γενίτσαρων, μετά κατεβαίνει και ενώνεται με το πλήθος και μαζί συνεχίζουν να κινούνται μέχρι να πάρουν την επόμενη Μπούλα. Σταδιακά σχηματίζεται μια «μεγαλειώδης» πομπή με ανθρώπους όλων των ηλικιών που επιθυμούν να συμμετάσχουν στην αναβίωση του εθίμου.

• Ξάνθη

Την τελευταία Κυριακή πριν τη Σαρακοστή γίνεται το «κάψιμο του τζάρου» στην Ξάνθη στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου. Είναι ένα ομοίωμα που μοιάζει με άνθρωπο που τοποθετείται σε κλαδιά βελανιδιάς και καίγεται για να «διώξει το κακό». Το έθιμο έφεραν πρόσφυγες από το Σαμάκοβο της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνουν κάθε χρόνο οι κάτοικοι του ομώνυμου οικισμού. Μετά το «κάψιμο του τζάρου» ακολουθούν γιορτές μέχρι το πρωί.

• Κοζάνη

Ο Φάνος, ο συμβολικός βωμός της εορταστικής φωτιάς, ανάβει εδώ και πολλούς αιώνες στην Κοζάνη. Παρά τη διαμάχη για την προέλευση αυτού του εθίμου, αυτό το έθιμο δημιουργεί μια εορταστική ατμόσφαιρα στο βουνό. Όλα ξεκινούν από την κεντρική πλατεία, όπου την Κυριακή πριν την έναρξη της Σαρακοστής ανάβει ένας τεράστιος «Φανός» και ακολουθούν μικρότερες γειτονιές που ανάβουν ταυτόχρονα τον «Φανό» τους. Οι άνθρωποι χορεύουν σε κύκλους γύρω από το βωμό και τα παραδοσιακά τραγούδια διαδέχονται το ένα το άλλο.

νησιά.

• Κάρπαθος

Στην Κάρπαθο ανεβαίνει μια παράσταση που ονομάζεται «λαϊκό δικαστήριο ανήθικων πράξεων». Η ουσία αυτού του εθίμου είναι η κάθαρση και η δικαιοσύνη πριν από τη Σαρακοστή. Κατηγορούμενοι είναι όλοι όσοι «συμπεριφέρονται άσχημα» ή πειράζουν άλλους με χειρονομίες. Η παλαιότερη γενιά των κατοίκων του νησιού παίρνει πάνω της την κρίση των «πονηρών» με τη μορφή πρωτότυπων ανέκδοτων και βαρβάδων.

• Κορδελάτη Νάξου

Στοιχεία της διονυσιακής λατρείας ρίζωσαν βαθιά στο νησί της Νάξου. Ο εορτασμός των Απόκριων του ξεκινά το πρώτο Σάββατο της τελευταίας εβδομάδας πριν από τη Σαρακοστή, όταν σφάζονται γουρούνια, που ονομάζονται «χειροσφάσματα».

Την Κυριακή του «κρέατος» εμφανίζονται στους δρόμους του χωριού «κουντουνάτι με κουδούνια»: νέοι με μάσκες με πουλόβερ με κουκούλα και έχουν δεμένα κουδούνια στη μέση και στο στήθος τους.

• Αμορόγος

Την Κυριακή της Εβδομάδας του Τυριού στην Αιγιάλη και πιο συγκεκριμένα στο χωριό Λαγκάδα της Αμοργού υπάρχει το έθιμο «Καπετάνιος». Νεαροί νησιώτες ντυμένοι με παραδοσιακά ρούχα και συνοδεία τοπικών μουσικών οργάνων περπατούν μέχρι την εκκλησία της Παναγίας της Επανοχωριανής. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, ο παπάς πετάει στον αέρα ένα «γκιλέο» και αυτός από τους νεαρούς που στέκονται εκεί κοντά που το πιάνει παίρνει το παρατσούκλι «Καπετάνιος». Κατά τη διάρκεια του χορού, ο «Καπετάνιος» διαλέγει ένα από τα κορίτσια, το οποίο γίνεται η «Καπετάνιος» του. Με μαντινάδες (αφορισμούς), χορούς και τηγανητά ψάρια συνεχίζονται τα γλέντια μέχρι το πρωί της Δευτέρας της πρώτης εβδομάδας της Σαρακοστής.

• Κέρκυρα 

Στην Κέρκυρα, τα έθιμα των Απόκριων χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι διαμορφώθηκαν υπό βενετική και αρχαία ελληνική επιρροή. Έτσι, οι Απόκριες στην Κέρκυρα γιορτάζονται με ένα μοναδικό καρναβάλι.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%B5%CF%82 

 

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ !!!

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ, ΣΘΕΝΑΡΟΤΕΡΟΙ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟΙ και ειλικρινά ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ !!!

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - ΚΕΠ !!!

 ΔΡΑΣТΗΡΙΟТHΤΑ - ΣΥΝΕΠΕΙΑ – ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ -ΠΙΣΤΗ- ΑΦΟΣΙΩΣΗ στο ΩΡΑΙΟ, το ΑΛΗΘΙΝΟ, το ΑΓΑΘΟ, το ΕΝΑΡΕΤΟ !!!

ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΜΟΡΦΗΣ & ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ !!!

 

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ !!!

ΧΡΗΣΙΜΗ- ΕΠΙΚАΙΡН ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ !!!