Αγαπητοί φίλοι!
Διαδικτυακή πύλη – Media Panorama «Χρόνος και Κόσμος». Συνέντευξη της διευθύντριας του Κέντρου Ελληνικού Πολιτιστσμού – Κ.Ε.Π. Θεοδώρας Γιαννίτση. Συνέντευξη στον Βαλέριι Γιεμελιάνοβ/Valery Emelyanov, αρχισυντάκτη της Πύλης. Κατωτέρω παρατίθεται η δημοσίευση (σε μετάφραση στην ελληνική και πρωτόοτυπη στη ρωσική) «Πρέσβειρα Ελληνικού Πολιτισμού στη Ρωσία - Θεοδώρα Γιαννίτση: «Ο Ελληνισμός είναι ανθρωπισμός. Και ο ανθρωπισμός είναι αγάπη.». Δημοσιεύθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2023.
Δραττόμεθα της ευκαιρίας για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας στον Valery Emelyanov για τη δημοσίευση και για την ευκαιρία επικοινωνίας με το κοινό.
Παρατίθεται βίντεο κατά τη διάρκεια της συνομιλίας:
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ !!!
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ, ΣΘΕΝΑΡΟΤΕΡΟΙ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟΙ και ειλικρινά ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ !!!
στην Πρέσβειρα Ελληνικού Πολιτισμού στη Ρωσία - Θεοδώρα Γιαννίτση:
«Ο Ελληνισμός είναι ανθρωπισμός. Και ο ανθρωπισμός είναι αγάπη»
Όπως υποδηλώνει το όνομα της πύλης μας, σκοπός της είναι να πει επιστημονικά, αναλυτικά, τεκμηριωμένα και, αν είναι δυνατόν , ενδιαφέροντα για διάφορα γεγονότα που έχουν συμβεί ή συμβαίνουν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη. Ως εκ τούτου, προσπαθούμε να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερα γεγονότα σε ένα ευρύ γεωγραφικό υπόβαθρο. Επομένως, δεν δημιουργήσαμε ξεχωριστές επικεφαλίδες «χώρα» ή « εθνογραφικές επικεφαλίδες».
Αλλά κάναμε μια εξαίρεση για μια χώρα και τους ανθρώπους της. Αυτή είναι η Ελλάδα και οι άνθρωποι της, αρχαίοι και σύγχρονοι. Κυριολεκτικά όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία του σύγχρονου πολιτισμού και πολιτισμού. Γι' αυτό αρχίζουμε να καλύπτουμε διάφορα γεγονότα και γεγονότα από την ιστορία της Ελλάδας σε διαφορετικές εποχές.
Όμως τα γεγονότα και τα γεγονότα από μόνα τους δεν θα είναι αρκετά. Άλλωστε δημιουργούνται και πίσω τους κρύβονται αληθινοί άνθρωποι. Και αυτό ισχύει και για τον «Ελληνικό μας κόσμο». Και το πρώτο του πρόσωπο στις σελίδες της πύλης μας θα είναι р Πρέσβης του Ελληνικού Πολιτισμού στη Ρωσία , που σημαίνει ταυτόχρονα η πληρεξούσιος εκπρόσωπος της ίδιας αιώνιας και αιωνόβιας Ελλάδας, η διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού στη Μόσχα, Θεοδώρα Γιαννίτση. Ένα άτομο με μοναδικές ικανότητες και ταλέντα, για το οποίο η ίδια μιλάει και για το οποίο ο συγγραφέας της συνέντευξης, όπως πάρα πολύ πολλοί Ρώσοι, είναι έτοιμοι να επιβεβαιώσουν.
Αντί για πρόλογο, η Θεοδώρα Γιαννίτση για τον εαυτό της:
Γεννημένη και μεγαλωμένη στην καρδιά της ελληνικής πρωτεύουσας, γνήσια Αθηναία, ήμουν εμποτισμένη με αγάπη για τη Ρωσία από τα γεννοφάσκια της. Ο πατέρας μου κατάγεται από τη Συμφερούπολη της Ταυρίδας (Κριμαίας), η γιαγιά μου η Θεοδώρα, που με μεγάλωσε και τραγουδούσε καθημερινά ρωσικά ρομάντζα, ήταν από τη Σεβαστούπολη της Ταυρίδας. Είμαι κατά το 1/8 Ρωσίδα. Το πνεύμα και η λατρεία της Ρωσίας βασίλευαν στην οικογένεια· σε κάθε κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι, ο πατέρας μου και η γιαγιά μου μοιράζονταν τις πιο λαμπρές αναμνήσεις τους από τη μεγάλη, δεύτερη για εμάς (για εκείνους - πρώτη) πατρίδα μας - τη Ρωσία.
Ως αποτέλεσμα, από το 1989, όταν ήρθα για σπουδές στη ρωσική (τότε σοβιετική, ακόμη) πρωτεύουσα, έγινα Μοσχοβίτισσα.
Πρώτη εκπαίδευση: ιστορικός, Ιστορική Σχολή, Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, Διδάκτωρ Ιστορικών Επιστημών. Δεύτερη εκπαίδευση – Θεατρική Ακαδημία Ρωσίας RATI-GITIS, τμήμα υποκριτικής, εργαστήριο του κοσμήτορα εκείνη την εποχή, θεατρανθρώπου και μεγάλου δάσκαλου Valentin Vasilyevich Teplyakov. Από το 1995, ερευνητής στην Ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα, διεξάγοντας διμερείς διαπραγματεύσεις και διακυβερνητικές επιτροπές. από το 2005, μόνιμος διευθυντής του κορυφαίου ρωσικού κοινωνικού φορέα - οργανισμού μη κερδοσκοπικού τύπου – Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π. / ROO "Greek Cultural Centre " ( www.hecucenter.ru , ένας κορυφαίος οργανισμός, μπορείτε να εξερευνήσετε τον ιστότοπο και να κάνετε ερωτήσεις). Η δράση μας στο σύνολό της είναι ταγμένη στην ανάδειξη των κοινών σελίδων ιστορίας , που συνδέουν τους δύο ομόδοξους λαούς, Έλληνες και Ρώσους, με μακραίωνους δεσμούς ιστορικής, πολιτισμικής, πνευματικής εγγύτητας-κοινότητας-συγγένειας και παραπέμπουν στις ιδέες της Ορθόδοξης Ανατολής, με κοινή νοοτροπία και αντίληψη για τον άνθρωπο και τον κόσμο, που βασίζονται στις πανανθρώπινες, διαχρονικές και καθολικές αξίες και ιδανικά της συνέπειας, της πίστης στο χρέος, της αγάπης, της πραγματικής αρετής και ανάγονται από τα κείμενα των αρχαίων κλασσικών μας, από το μήνυμα καθολικής αγάπης της Αντιγόνης, αποκρινόμενης στις απειλές του Κρέοντα «...ούτοι συνέχθην, αλλά συμφιλείν έφυν...».
Είμαι άνθρωπος με τιτάνια ικανότητα στην εργασία, με επιμονή, ένας ελαττωματικός αισιόδοξος. Το χαμόγελο και η καλοπροαίρετη διάθεση δεν με εγκαταλείπουν ποτέ.
Ως αποτέλεσμα, πέτυχα μαζική αγάπη και αναγνώριση, ενώ υπάρχουν και πολλοί ζηλιάρηδες, όπως είναι φυσικό (δεν τους δίνουμε σημασία...).
Έμπειρη διπλωμάτης, και ταυτόχρονα, κατά την αναγνώριση/γνώμη Ελλήνων κορυφαίων σκηνοθετών, σπουδαία δραματική ηθοποιός. Εξαιρετική, πραγματικά όμορφη εμφάνιση. Αληθινή Ευρωπαία με προσθήκη τη χάρη του ρωσικού αριστοκρατικού αίματος (μέσω της Ρωσίδας προγιαγιάς μου Αναστασίας Ιβάνοβνα Στεπάνοβα, της οποίας ο αδελφός υπηρετούσε ως υπασπιστής του Ρώσου Αυτοκράτορα). Με απίστευτα χαριτωμένη φιγούρα, με λεπτά, όμορφη, καθαρόαιμα -όπως χαρακτηριστικά αποκαλούσε μία φίλη της - πόδια. Ταυτόχρονα, είναι δίγλωσση και μπορεί να παίξει, να σταθεί στη σκηνή, στα ρωσικά και στα ελληνικά. Μια ελαφριά, περιστασιακά αισθητή προφορά στη ρωσική γλώσσα, προσδίδει μια ιδιαίτερη γοητεία!!! Οι ρόλοι της μητέρας τής είναι ιδιαίτερα αγαπητοί (Η Ανδρομάχη στην τραγωδία του Ευριπίδη ΤΡΩΑΔΕΣ), ενώ η έμφυτη ελληνική, νότια ιδιοσυγκρασία, οι εκφράσεις του προσώπου και οι έντονες χειρονομίες, προσθέτουν, επίσης, μία ιδιαίτερη εκφραστικότητα στη σκηνική της εικόνα .
Το μότο της ζωής μου είναι 3:
2/ «Οὒτοι συνέχθειν,ἀλλά συμφιλεῖν ἔφυν» = «Το να μοιράζομαι την αγάπη είναι η μοίρα μου, όχι εχθρότητα...», όπως είναι φυσικό, τα λόγια της αγαπημένης μου ηρωίδας Αντιγόνης.
3/ Κάνε το καλό και ρίξε το στο γιαλό (ελληνικό γνωμικό) – κάνε το καλό, μην περιμένεις ανταπόδοση και ταυτόχρονα λάβε φως, ευχαρίστηση, ευτυχία από αυτή τη διαδικασία!!!
Πείτε μας παρακαλώ για εσάς, πώς προέκυψε η ιδέα να δημιουργήσετε ένα Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμούστη Μόσχα, ποιος σας βοήθησε σε αυτό, ποιοι ήταν οι αρχικοί στόχοι και στόχοι του Κέντρου;
Από τα φοιτητικά μου χρόνια (και ζω στη Μόσχα από τα 19 μου), ονειρευόμουν να δημιουργήσω ένα ελληνικό πολιτιστικό κέντρο. Τότε, όμως, συνέδεα πιο στενά την ύπαρξη και τις δραστηριότητές του με τις Ελληνικές Διπλωματικές Αρχές ή κάποια άλλη κυβερνητική δομή. Ταυτόχρονα, δεν είχα ποτέ το θάρρος και το θράσος να απευθυνθώ σε κανέναν για βοήθεια για τη δημιουργία μιας τέτοιας δομής.
Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στο γεγονός ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες, δεν είχε ποτέ πολιτιστικά κέντρα ή γραφεία αντιπροσωπείας στο εξωτερικό. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε μόνο δύο πολιτιστικούς συμβούλους παγκοσμίως. Μερικές φορές η πολιτιστική εκπροσώπηση της χώρας πραγματοποιείται από τον ίδιο τον πρέσβη. Ως εκ τούτου, το 2005, η ελληνική διασπορά της Μόσχας με προσέγγισε με μια πρόταση να οργανώσω και να διαχειριστώ εκ του μηδενός το μόλις καταχωρημένο στις ρωσικές αρμόδιες Αρχές «Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π.».
Η ιδέα ενός ελληνικού πολιτιστικού κέντρου, ενός είδους «ελληνικού σπιτιού», βρίσκεται στον αέρα εδώ και αρκετές δεκαετίες. Η ίδια εργάστηκα στην Πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας για 27 χρόνια, αρχής γενομένης από το 1995, και η ιδέα της δημιουργίας ενός Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού έχει βρεθεί και καταγραφεί εδώ και πολλά χρόνια σε διακρατικά, διαπεριφερειακά και διαδημοτικά έγγραφα υπογεγραμμένα από εκπροσώπους των χωρών μας. , καθώς και σε συμφωνίες δημοσίων οργανισμών. Εξάλλου, μέχρι πρόσφατα, η εμβληματική μορφή της ελληνικής διασποράς στη Μόσχα ήταν ο επίτροπος του μετοχίου του Πατριαρχείου της Αλεξάνδρειας, που βρίσκεται στον Ναό των Αγίων Πάντων Kulishki στη Μόσχα, ο Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος, ο οποίος συγκέντρωσε γύρω του την τοπική ελληνική κοινότητα και στη συνέχεια τη δεκαετία του 2000 ήταν πολύ δραστήρια και όλο και περισσότερο Ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων αυτής της κοινότητας, σκιαγράφησαν τα περίγραμμα του μελλοντικού ελληνικού πολιτιστικού κέντρου.
Ως αποτέλεσμα, την άνοιξη του 2005, τρεις ομοϊδεάτες φίλοι (νομίζω ότι μπορούμε να τους αναφέρουμε) – Ανδρέας Ηλιόπουλος, Γιάννης Σιδηρόπουλος και Αλέξανδρος Κέσοβ-Κεσίδης καταχώρησαν το Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμούκαι άρχισαν να ψάχνουν για διευθυντή γι 'αυτό. Με πλησίασαν το καλοκαίρι του 2005 με αυτή την πρόταση σε μια αρκετά δύσκολη στιγμή για μένα - με τον σύζυγό μου είχαμε μόλις αποκτήσει το πρώτο μας παιδί, τον γιο μας. Και αν δεν με είχαν προσεγγίσει, εγώ η ίδια σαφώς δεν θα είχα το θράσος και το θάρρος να προσφερθώ για τη θέση του διευθυντή μιας τέτοιας δομής. Αμέσως βυθίστηκα με το κεφάλι σε αυτή τη δουλειά.
Καταλήξαμε στο λογότυπο και το σύμβολο του. Πρόκειται για μία καρφίτσα από τη συλλογή του Πριάμου, το χρυσάφι του Πριάμου, η συλλογή του Ερρίκου Σλήμαν. Αυτός ο χρυσός, αυτή η συλλογή, μεταφέρθηκε από τη Γερμανία στη Σοβιετική Ένωση ως αποζημίωση μετά τη λήξη του Παγκοσμίου Πολέμου και για μεγάλο χρονικό διάστημα βρισκόταν στις αποθήκες του Μουσείου Εικαστικών Τεχνών «Πούσκιν» της Μόσχας, ενώ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό το 1997. Ένα βράδυ, όταν ο σύζυγός μου και εγώ κρύβαμε το μυαλό μας για το λογότυπο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού[ δεν θέλαμε σπασμένη αγγεία, βάζα και στήλες], ο σύζυγός μου έβγαλε τον κατάλογο άλμπουμ αυτής της έκθεσης και ξεφυλλίζοντας το άλμπουμ, τα μάτια μας, και των δύο, καρφώθηκαν στο συγκεκριμένο αυτό αντικείμενο-έκθεμα-κόσμημα: "Εδώ είναι το έμβλημα του ελληνικού πολιτιστικού κέντρου" Στην ελληνική παράδοση υπάρχουν δύο βασικά σύμβολα: ο μαίανδρος και η σπείρα, που συμβολίζουν το άπειρο.
Το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού-Κ.Ε.Π., που αποτελεί κοινωνικό φορέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καταχωρημένο στη Μόσχα τον Αύγουστο του 2005, ως πρώτιστο στόχο του θεωρεί τη διάδοση και ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στη Ρωσία, τη σύσφιξη των ελληνορωσικών πνευματικών και πολιτιστικών σχέσεων, τη συνδρομή στην αξιοποίηση του δημιουργικού δυναμικού Ελλήνων και Φιλελλήνων, όλων αυτών που είτε με την επαγγελματική τους ενασχόληση είτε με τη δράση τους συμβάλλουν στην ελληνορωσική σύμπραξη.
Τα προγράμματά μας δύνανται να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες, στα τακτικά και τα έκτακτα Τα τακτικά, φυσικά, περιλαμβάνουν μαθήματα ελληνικής γλώσσας, μαθήματα ιστορίας, λογοτεχνίας, αρχιτεκτονικής και πολιτισμού, μαθήματα ελληνικών παραδοσιακών χορών, μαθήματα φωνητικής/χορωδίας και θεατρικά εργαστήρια. Το Χορευτικό μας Συγκρότημα λειτουργεί άνω των 18 ετών, το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει περισσότερους από 500 χορούς από όλο τον ελληνικό κόσμο, Η Χορωδία μας/το φωνητικό μας συγκρότημα «Αστέρια», που είναι ήδη 16 ετών, διευθύνεται από εν Μόσχα μουσικό εκπαιδευτικό, αποσπασμένη από την Ελλάδα, από το Υπουργείο παιδείας και θρησκευμάτων . Το ρεπερτόριό τους περιλαμβάνει περισσότερα από 300 τραγούδια.
Επίσης, λειτούργησαν 2 θεατρικά εργαστήρια.
H δραστηριότητα του Κ.Ε.Π. συνεπάγεται δρομολόγηση προγραμμάτων σε τακτική βάση (διδασκαλία γλώσσας, διαλέξεις ελληνικής ιστορίας, μαθήματα ελληνικού χορού, σύσταση χορωδίας ελληνικού τραγουδιού), καθώς και έκτακτων-μεμονωμένων προγραμμάτων – δράσεων, όπως κύκλοι διαλέξεων, εκδηλώσεις αφιερωμένες σε Εθνικές Επετείους και Ημέρες Μνήμης, συνέδρια, στρογγυλές τράπεζες, ημερίδες, παρουσιάσεις, φεστιβάλ εν γένει προβολής της Ελλάδας, αλλά και κινηματογραφικά φεστιβάλ, συναυλίες. Στόχο μας αποτελεί, μέσα από σφαιρικές, πολυεπίπεδες δράσεις, η μύηση του ρωσικού φιλελληνικού κοινού στην απύθμενου πλούτου πολιτισμική κληρονομιά της Χώρας μας, της Ελλάδας.
Την 1η Νοεμβρίου θα γιορτάσουμε την επόμενη επέτειο των δραστηριοτήτων του Κ.Ε.Π. Τότε ήταν που μετακομίσαμε στο γραφείο μας και ξεκινήσαμε ένα έργο για τη μελέτη της ελληνικής γλώσσας.
Στο σημείο αυτό θα επιθυμούσα να αναφερθώ αναλυτικότερα στο ιστορικό ανάπτυξης του γλωσσολογικού μας προγράμματος. Μέσα σε διάστημα 20 ημερών από την έναρξη λειτουργίας του Κέντρου το Νοέμβριο του 2005 και αφού στείλαμε ενημέρωση κυρίως σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ρωσικής πρωτεύουσας, περί τα 120 άτομα εκδήλωσαν την επιθυμία να διδαχθούν την ελληνική γλώσσα. Σε δύο μήνες ο αριθμός αυτός είχε υπερβεί τα 200 άτομα.
Το δεύτερο έτος λειτουργίας του Κ.Ε.Π. την ελληνική διδάχθηκαν περί τα 300 άτομα, ενώ το τρίτο ακαδημαϊκό έτος λειτουργίας του Κέντρου ο αριθμός των μαθητών του ανήλθε σε 550 άτομα περίπου. Από το 2008 και μέχρι το 2013 ο αριθμός των εγγραφών κυμαίνονταν σε 650 άτομα, ενώ από το 2013 μέχρι και σήμερα ξεπερνά κατ΄έτος τα 1000 άτομα και ενίοτε ανέρχεται και σε 1500.
Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε πραγματοποιήσει τρία φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου. Καταφέραμε επίσης να ανεβάζουμε παραστάσεις σε ρωσικά ακαδημαϊκά θέατρα.
Η πρώτη μας παραγωγή ήταν η «Αντιγόνη», την οποία παρουσιάσαμε στη Μόσχα τον Φεβρουάριο του 2014, ακολούθησαν οι «ΤΡΩΑΔΕΣ » στην Κριμαία, στη Συμφερούπολη στο Κριμαϊκό Μουσικό Θέατρο. Στο Ομσκ της Σιβηρίας, στο Δραματικό Θέατρο «Μιχαήλ Ουλιάνοβ» ανεβάσαμε τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλέους και τον «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη , στο Βλαδιβοστόκ (Άπω Ανατολή) - επίσης τον «Οιδίποδα Τύραννο», με τη συμμετοχή Έλληνα σκηνοθέτη και συνθέτη.
Η Θεοδώρα Γιαννίτση ως Αντιγόνη.
Γεγονός αποτέλεσε η πρεμιέρα τον Ιούνιο του 2021 της παράστασης « Το τραγούδι του Adzhimushkai», που έλαβε χώρα στην πόλη Κερτς της Ταυρίδας, το αρχαίο Παντικάπαιο, την αρχαία ελληνική αποικία. Θα έχετε ακούσει για τα λατομεία Adzhimushkai στην πόλη τυ Κερτς. Εκεί, από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο του 1942, οι ντόπιοι κάτοικοι κατέφυγαν εκεί για να βρουν καταφύγιο από τους Ναζί. Ήταν λίγο περισσότεροι από 20 χιλιάδες άνθρωποι, ειρηνικός πληθυσμός, και εξοντώθησαν όλοι. Αυτή τηθεματική, το ιστορικό αυτό γεγονός, ανέβασε ο σκηνοθέτης του δραματικού θεάτρου της πολης Ομσκ, Konstantin Viktorovich Rekhtin, βασισμένος στη δομή μιας αρχαίας τραγωδίας. Το έργο το παρουσιάσαμε στο πλαίσιο του θεατρικού φεστιβάλ «Αγώνες Βοσπόρου», το οποίο πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Κερτς για περισσότερα από 20 χρόνια. Στο έργο, στη γενικά σύγχρονη εκδοχή-πλοκή του, εντάσσεται ο ρόλος της θεάς του Βοσπόρου, που παρακολουθεί τα δρώμενα στη Γη και εξοργίζεται. Ο σκηνοθέτης μού εμπιστεύτηκε τον ρόλο της θεάς Βόσπορου και παίχτηκε στα ελληνικά [μού ζήτησε να τον ερμηνεύσω στην ελληνική], ενώ στη συνέχεια ο χορός επαναλαμβάνει τα λόγια της θεάς (στη ρωσική) Μπορείτε να φανταστείτε πόσο σημαδιακό και δυνατό, ουσιαστικό, είναι το γεγονός ότι εμείς οι Έλληνες, που γεννήσαμε το αρχαίο δράμα, συμμετέχουμε με «Το τραγούδι Adzhimushkai » σε δύο γλώσσες στην αρχαιότερη πόλη της Ρωσίας, της αρχαία ελληνική αποικία Παντικάπαιον. Στο έργο, η θεά παρακολουθεί τους ανθρώπους, την τραγωδία που τους συμβαίνει κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Κεντρική ηρωίδα του έργου ένα υπαρκτό πρόσωπο - η Μαρία [ήταν νοσοκόμα], που κατέφυγε σε αυτά τα λατομεία και σκοτώθηκε τον Οκτώβριο του 1942. Μιλάει για το πώς θα είχε εξελιχθεί η ζωή της Μαρίας και του συζύγου της, του στρατιωτικού Σεργκέι, αν δεν είχαν πεθάνει, αλλά επιζούσαν σε αυτόν τον πόλεμο 5,10, 20, 30 χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου. Θυμάμαι ότι η ανιψιά της ηρωίδας, της Μαρίας, ήταν στην πρεμιέρα με τον εγγονό της. Γενικά, μπορώ να πω ότι αυτή η παραγωγή ήταν πολύ συγκινητική και συναρπαστική.
2021 , ιδιαίτερα σημαντικό έτος. Αφιερωματικό Έτος Ελλάδας – Ρωσίας στην ιστορία και Επετειακό Έτος των 200 ετών της Ελληνικής Επανάστασης, σηματοδότησε τα 200 χρόνια από τον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο του ελληνικού λαού. Με τη βοήθεια εκδηλώσεων που διοργάνωσε το Κ.Ε.Π. καταφέραμε να αναδείξουμε τον ουσιαστικό ρόλο της Ρωσίας, της ρωσικής διπλωματίας και των ρωσικών όπλων στη διαδικασία της ανεξαρτησίας για εμάς τους Έλληνες, της απόκτησης της πολυπόθητης ελευθερίας. Τον Μάρτιο του 2021, διοργανώσαμε ένα διήμερο διεθνές συνέδριο αφιερωμένο σε αυτήν την ημερομηνία και συνδυάσαμε επίσης με μια έκθεση, αφιερωμένη στην ιστορική ναυμαχία του Ναυαρίνου [ 20 Οκτωβρίου 1827]. Σε αυτήν, ο ηνωμένος Ρωσο-Βρετανο-Γαλλικός στόλος νίκησε τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο. Πιστεύεται ότι αυτή η μάχη αποτέλεσε τον πρόλογο της ανεξαρτησίας μας, των Ελλήνων. Αργότερα, μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-1829 , η Ρωσία το 1829 υποχρέωσε την Οθωμανική Πύλη να παραχωρήσει στους Έλληνες αυτονομία και αργότερα ανεξαρτησία (Σεπτέμβριος 1829, Συνθήκη Ανδριανούπολης).
Στο πλαίσιο των επίσημων Ναυαρινείων, στις 18 Οκτωβρίου 2021, με συν-λειτουργία, κοινή επιμνημόσυνη δέηση Ρώσου και Έλληνα ιερωμένων, πραγματοποιήσαμε τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου παρεκκλησιού στη μνήμη των Ρώσων ναυτικών που έπεσαν στη μάχη του Ναβαρίνου. Αυτό το εκκλησάκι βρίσκεται μέσα στο νησάκι Σφακτηρία, στον κόλπο του Ναυαρίνου , στη γραφική δυτική ακτή της χερσονήσου της Πελοποννήσου. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το 1997 οι δημοτικές αρχές Πύλου/Ναυαρίνου προκήρυξαν διαγωνισμό για την ανέγερση αυτού του ναού. Και η ελληνική κοινότητα από το... Πετροζαβόντσκ ανταποκρίθηκε με τον τότε πρόεδρό της, τον αείμνηστο Μιχαήλ Τσάχοβ , ο οποίος έφερε στο νησί ένα συναρμολογημένο μικρό ξύλινο εκκλησάκι, κατασκευασμένο σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά πρότυπα των βόρειων περιοχών της Ρωσίας, και το εγκατέστησε στο νησί Σφακτηρία. Και υπήρξαν πολλά τέτοια γεγονότα στη διάρκεια της 18χρονης ιστορίας του κέντρου μας, που για άλλη μια φορά τονίζει· Η Ελλάδα και η Ρωσία συντελούν μια ενιαία πολιτιστική και πολιτισμική κοινότητα, είναι ένας ενιαίος κόσμος. Και αυτό είναι σημαντικό να τονίσουμε στην εποχή μας.
Και ποια από όλα τα προγράμματα-εγχειρήματά σας έχουν αποδειχθεί τα πλέον βιώσιμα και πολλά υποσχόμενα μέχρι σήμερα;
Φυσικά, ως τέτοια, κατά κύριο λόγο τα «τακτικά» εγχειρήματα και προγράμματα. Επιπλέον, η αναδυόμενη πανδημία μας κατεύθυνε και μας ανάγκασε να αναπτύξουμε νέες « τεχνολογίες ». Ταυτόχρονα, προέκυψαν μια σειρά από σημαντικά έργα που υλοποιήσαμε διαδικτυακά , όπως το εγχείρημα “Συναντώντας ενδιαφέροντες ανθρώπους”, που πρόκειται για διαδικτυακή, αβίαστη και ειλικρινή επικοινωνία με προσωπικότητες, ανθρώπους, που έχουν κάτι να μοιραστούν. Μεταφέραμε επίσης τη ΛΕΣΧΗ ΔΙΑΛΟΓΟΥ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ «ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ» από τις φιλόξενες αίθουσες του ελληνικού εστιατορίου «Porto Mykonos » στο διαδίκτυο. Και αυτό αποδείχθηκε ακόμη πιο ευνοϊκό για το όλο εγχείρημα, δεδομένων των αποστάσεων της Μόσχας. Πλέον σε αυτό συμμετέχουν πολλοί φίλοι μας, Έλληνες και φιλέλληνες από όλο τον κόσμο, που συχνά δυσκολεύονται ή είναι μακριά από τον τόπο συνάντησης. Τώρα θα μπορούσαν να συνδεθούν μαζί μας από οπουδήποτε στον κόσμο. Πραγματοποιήσαμε επίσης διαδικτυακές προβολές ελληνικών ταινιών με υπότιτλους στα ρωσικά, το πρόγραμμα «Σινεμά αλά Ελληνικά» που ανταποκρίνεται στους παιδαγωγικούς μας στόχους, με την παράλληλη δυνατότητα διαδικτυακής επικοινωνίας του κοινού με τον σκηνοθέτη κάθε ταινίας. Και όλα αυτά συμβαδίζουν με την ελληνορωσική μας κοινότητα. Πράγματι, παρά τις δυσκολίες της παρούσας στιγμής, παραμένει τεράστιο το ενδιαφέρον για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της στη Ρωσία.
Σε ποιους απευθύνονται κυρίως τα προγράμματα του Κ.Ε.Π.; Όπως ήδη αναφέρθηκε, ξεκινήσατε με τη διασπορά, την ομογένεια. Όμως η διασπορά είναι διασπορά, μπορεί οι Έλληνες της ομογένειας να μην γνωρίζουν πολύ καλά τον πολιτισμό τους, αλλά αυτός παραμένει ο γηγενής τους πολιτισμός με την αντίστοιχη ψυχολογική και πνευματική στάση απέναντί του. Τι μπορείτε να πείτε για το «μη-ελληνικό» τμήμα όσων ενδιαφέρονται για τον ελληνικό πολιτισμό; Πώς θα ορίζατε τηνα έννοια «φιλέλληνας»;
Οι δραστηριότητές μας είναι σχεδιασμένες για όλους - τόσο για τους Ρώσους Έλληνες όσο και για όλους τους «λάτρεις της Ελλάδας και του λαού της» (έτσι μεταφράζεται κυριολεκτικά η λέξη «φιλέλληνας»). Μπορούμε να πούμε ότι το 20-25% του κοινού μας ( συμπεριλαμβανομένων εκείνων που παρακολουθούν γλωσσικά μαθήματα) είναι Έλληνες της Ρωσίας, που ζουν εδώ από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, και το υπόλοιπο κοινό μας είναι εκείνοι που μπορούν να ονομαστούν Φιλέλληνες.
Ποιοι είναι οι Φιλέλληνες; Ο Αρχαίος φιλόσοφος Ισοκράτης υποστήριζε : «Έλληνες είναι όλοι όσοι μετέχουν της ελληνικής παιδείας – «οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες…», ασχολούνται με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό μας». Και οι «φιλέλληνες» είναι εκείνοι που αγαπούν ανιδιοτελώς τη Χώρα μας, την ιστορία, τον πολιτισμό, τους ανθρώπους, τα τραγούδια. Πρόκειται για ανθρώπους, που επισκέπτονταν τακτικά τη Χώρα μας πριν την πανδημία και την επιβολή επακόλουθων περιορισμών και κυρώσεων, και λάτρεψαν τον ελληνικό χορό, την ελληνική κουζίνα, τον αέρα, την ιδιαίτερη αύρα της Ελλάδας, τον ελληνικό ήλιο…, Τότε υπήρχε μεγάλο τουριστικό ρεύμα από τη Ρωσία προς την Ελλάδα, περίπου 1 εκατομμύριο τουρίστες το χρόνο. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν ενθουσιασμένοι με την ιστορία, τον πολιτισμό της χώρας μας, τη φύση της και μετά την επιστροφή του στη Ρωσία, δεν επιθυμούσαν να χάσουν την επαφή τους με την Ελλάδα.
Ο Έλληνας και ο Φιλέλληνας. Επαναλαμβάνω, αυτός είναι ο άνθρωπος που αγαπά την Ελλάδα και την πολιτιστική της κληρονομιά. Ποια είναι η βάση, ο «πυρήνας» της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς; Ο ανθρωπισμός! Ο Ελληνισμός είναι ανθρωπισμός. Τι είναι ο Ανθρωπισμός; Αγάπη. Έτσι ακριβώς απαντά η ηρωίδα του έργου του Σοφοκλή Αντιγόνη στις απειλές του θείου της - «Το να μοιράζομαι την αγάπη είναι το πεπρωμένο μου, όχι η έχθρα» - Οὒτοι συνέχθειν , ἀλλά συμφιλεῖν ἔφυν .
Ο οικουμενικός ουμανισμός, που εκτείνεται σε χρόνο και χώρο, απέβη το νήμα της αδιάσπαστης ιστορικής συνέχειας του ελληνικού κόσμου από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Και σημειώστε ότι ο «ελληνικός κόσμος» , ο οποίος , όπως και ο «ρωσικός κόσμος», είναι μέρος του ορθόδοξου κόσμου, δεν είναι ένας «επιθετικός κόσμος». Η ειρήνη είναι ανθρωπισμός. Επιπλέον, ο «ελληνικός» και ο «ρωσικός» κόσμος αποτελούν μια ενιαία πνευματική και πολιτισμική κοινότητα, βασισμένη στις αρχές του ανατολικού ορθόδοξου χριστιανικού κόσμου, στις αρχές της ανθρωπιάς, του ανθρωπισμού, του αλτρουισμού, της καλοσύνης.
Τι ενδιαφέρει περισσότερο τους Φιλέλληνες – η αρχαία Ελλάδα, η ελληνοβυζαντινή περίοδος και μια κοινότητα βασισμένη στην Ορθοδοξία; Ή μήπως είναι γενικό ενδιαφέρον και περιέργεια για τη χώρα ενός απλού ανθρώπου, για τη ζωή και τις παραδόσεις των ανθρώπων της;
Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, αλλά θα έλεγα ότι το ενδιαφέρον για αυτά τα θέματα, από την άποψη της αναλογικότητας, είναι περίπου το ίδιο. Για παράδειγμα, αν οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για τον ορθόδοξο-βυζαντινό πολιτισμό, καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι η προέλευση του Βυζαντίου και της Ορθοδοξίας, μάς παραπέμπουν στην αρχαιότητα και επομένως αυτές οι δύο εποχές της ελληνικής ιστορίας δεν μπορούν να αντιπαραβληθούν με κανέναν τρόπο. Ο χριστιανικός κόσμος έχει τις ρίζες του στον αρχαίο κόσμο, στη φιλοσοφία του.
Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για μαθήματα διαλέξεων. Πραγματοποιήσαμε μια έρευνα/δημοσκόπηση μεταξύ των συμμετεχόντων στα προγράμματά μας. Ρωτώντας τους ποιες μορφές των δραστηριοτήτων μας, τούς ελκύουν περισσότερο. Ο μεγαλύτερος αριθμός ερωτηθέντων έδωσε την απάντηση – κύκλοι διαλέξεων. Πρόκειται για μαθήματα ελληνικής αρχιτεκτονικής, ιστορίας, πολιτισμού, βυζαντινού πολιτισμού, τέχνης, πολιτισμικής κληρονομιάς του ελληνικού κόσμου.
Στις μέρες μας, έννοιες όπως «λαϊκή (δημόσια) διπλωματία» ή «πολιτιστική διπλωματία» έχουν γίνει συνηθισμένες. Τι νόημα θα δίνατε προσωπικά σε αυτές και παρόμοιες έννοιες; Θεωρείτε τον εαυτό σας τόσο «δημόσιο/λαϊκό» ή «πολιτιστικό διπλωμάτη;»
Ναι, φυσικά, οι συνάδελφοί μου και εγώ θεωρούμε τους εαυτούς μας «δημόσιους διπλωμάτες / λαϊκούς διπλωμάτες» και το έχουμε επιβεβαιώσει και συνεχίζουμε να το επιβεβαιώνουμε με όλες τις δραστηριότητές μας. Ήδη αναφερθήκαμε στο Αφιερωματικό Έτος Ελλάδας-Ρωσίας 2021. Στη συνέχεια, το διήμερο συνέδριό μας, στο οποίο επίσης αναφερθήκαμε, συμπεριλήφθηκε από τη ρωσική πλευρά στον επίσημο κατάλογο των εκδηλώσεων του Αφιερωματικού Έτους Ρωσίας-Ελλάδας στην Ιστορία. Συνεργάτες μας ήταν το Τμήμα Ιστορίας του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, το Ινστιτούτο Σλαβικών και Βαλκανικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, η Ρωσική Κρατική Βιβλιοθήκη. ο Σύνδεσμος Πολιτιστικής και Επιχειρηματικής Συνεργασίας «Ρωσία-Ελλάδα-Κύπρος» - ΦΙΛΙΑ, το Κέντρο Ελληνο-Ρωσικών Ιστορικών Ερευνών κ.α.
Στο συνέδριο, η πρώτη ημέρα του οποίου πραγματοποιήθηκε στη Ρωσική Κρατική Βιβλιοθήκη και η δεύτερη στο κυβερνητικό κτίριο του Δήμου της Μόσχας επί της οδού Novy Arbat, συμμετείχε ολόκληρη η ηγεσία της 4ης Ευρωπαϊκής Δ/νσης του Ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, στις αρμοδιότητες της οποίες περιλαμβάνονται η Ελλάδα και η Κύπρος. Αρμόδιος για το Αφιερωματικό Έτος εκ μέους της ρωσικής πλευράς ο πρέσβυς Mikhail Shvydkoy. Με τις προσπάθειες του Κ.Ε.Π., προσκαλέσαμε πολλούς εκπροσώπους από την Ελλάδα στη Ρωσία και οι εκδηλώσεις του «Αφιερωματικού Έτους» είχαν όχι μόνο επιστημονική και πολιτιστική, αλλά και, από πολλές απόψεις, κοινωνικοπολιτική σημασία. Αλλά εμείς, μια κοινωνική δομή που από τη φύση της σχετίζεται με τη «δημόσια διπλωματία», ξεκινήσαμε αυτό.
Καλός μας φίλος είναι ο Georgy Lvovich Muradov, νυν αντιπρόεδρος της Κριμαίας. Πρόκειται για διπλωμάτη καριέρας, εργάστηκε στην πρεσβεία στην Αθήνα, διετέλεσε πρέσβυς της Ρωσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία και για μεγάλο χρονικό διάστημα διηύθυνε το τμήμα διεθνών και εξωτερικών οικονομικών σχέσεων της κυβέρνησης της Μόσχας. Τώρα είναι επικεφαλής του συνδέσμου Φιλίας Ρωσίας-Ελλάδας-Κύπρου. Με την υποστήριξή του ανεβάσαμε στην Κριμαία το αρχαίο δράμα «ΤΡΩΑΔΕΣ» του Ευριπίδη. Όλες αυτές οι δράσεις εντάσσονται στην έννοια της «δημόσιας διπλωματίας ή διπλωματίας των λαών».
Ή άλλο ένα παράδειγμα. Όταν ξεκίνησε η ειδική επιχείρηση στην Ουκρανία, δέχτηκα επανειλημμένα «επίθεση» από τα ελληνικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια με αίτημα να σχολιάσω τι συνέβαινε. Χάρη σε αυτό έγινα, μέσα σε λίγες ημέρες, ιδιαίτερα γνωστή και αναγνωρίσιμη στην Ελλάδα. Πρόσφατα βρέθηκα στο νησί της Κέρκυρας – η νεότερη ιστορία της οποίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Ρωσία, ναύαρχος Ουσακόβ, μάχη της Κέρκυρας, Επτάνησος Πολιτεία – πρώτο αυτόνομο ελληνικό κρατίδιο/αυτόνομο κρατίδιο σε ελληνικά εδάφη, ο Ιωάννης Καποδίστριας - ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας (1815-1822) και ο πρώτος Έλληνας ηγέτης - Με μια λέξη, πολλά από αυτά που συνδέουν τη Ρωσία και την Ελλάδα. Και στην Κέρκυρα με σταματούσαν άνθρωποι, και μού έλεγαν ότι παρ' όλη τη μη εποικοδομητική κωλυσιεργική έως και εχθρική θέση της Δύσης, εμείς οι Έλληνες είμαστε με τη Ρωσία.
Το ερώτημα είναι τελευταίο στη θέση του, αλλά όχι σε σημασία : Ναι, οι χώρες και οι λαοί μας έχουν κοινά πολιτισμικά και πολιτιστικά θεμέλια, αλλά για δεύτερη χρονιά η αντιπαράθεση, συμπεριλαμβανομένης της ένοπλης, μεταξύ της Ρωσίας και, όπως συνήθως λέμε, της «Συλλογικής Δύσης », συνέχισε. Από αυτή την άποψη, το ερώτημα είναι: επηρέασε κατά κάποιο τρόπο τους ρωσοελληνικούς πολιτιστικούς δεσμούς, το όραμα της Ρωσίας στην Ελλάδα και τους πολίτες της και, τέλος, τις δραστηριότητες του Κέντρου σας. Έχει αλλάξει κάτι σε αυτήν σε αυτό το νέο και δύσκολο περιβάλλον;
Σε καμία περίπτωση δεν αισθανόμαστε ότι το ενδιαφέρον για την Ελλάδα στη Ρωσία έχει αλλάξει ή μειωθεί. Παρά την ειδική επιχείρηση και την επίσημη θέση της ελληνικής κυβέρνησης, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού κοινού παραμένει φιλορωσικό. Τέλος, οι Ρώσοι είναι κυριολεκτικά εμποτισμένοι με το πνεύμα αυτού που ορίστηκε παραπάνω ως « φιλελληνισμός » και επομένως σε καμία περίπτωση το ρωσικό κοινό δεν βλέπει την Ελλάδα, τους Έλληνες, συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων της Ρωσίας, την ελληνική διασπορά-ομογένεια στη Ρωσία, ως εχθρούς ή αντιπάλους. Εμείς οι Έλληνες δεν νιώθουμε καμία ενόχληση στη χώρα σας. Γιατί επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά - είμαστε ένας ενιαίος κόσμος!
Το Ελληνικό Πολιτιστικό μας Κέντρο είναι γνωστό από παλιά τόσο στη Μόσχα όσο και στη Ρωσία. Ο καθένας μπορεί να δει ότι όλες οι δραστηριότητές μας στοχεύουν στο να τονίσουμε τις κοινές παραδόσεις των δύο λαών μας που είναι κοντά σε πολιτισμό και νοοτροπία. Νομίζω ότι παρά την ανοιχτά αντιρωσική θέση των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αυτό δεν σημαίνει μονόπλευρη αντιρωσική θέση των ευρωπαϊκών λαών. Νομίζω ότι οι Ρώσοι το γνωρίζουν καλά αυτό.
Συνέντευξη από τον Valery Emelyanov, αρχισυντάκτης της πύλης Time and World
вПосол греческой культуры в России Теодора Янници:
” Эллинизм - это и есть гуманизм. А гуманизм - это любовь”
Как следует из названия нашего портала он призван рассказать научно-аналитически, насыщенно фактами, и, по-возможности, интересно о различных событиях происходивших или происходящих в разные времена в разных уголках планеты. Поэтому мы стремясь охватить как можно больше фактов на широком географическом фоне. Поэтому мы не делали отдельных “страновых” или ” этнографических рубрик”.
Но для одной страны и ее народа мы сделали исключение. Это -Греция, и ее народ, древний и современный. Буквально каждому известно, что Греция внесла определяющий вклад в создание современной цивилизации и культуры. Именно поэтому мы начинаем освещать различные факты и события из истории Греции разного времени.
Но одних фактов-событий маловато будет. Ведь их создают и за ними стоят реальные люди. И это относится и к нашему “эллинскому миру”. И первым его лицом на страницах нашего портала станет посол в РОссии греческой культуры, а значит одновременно полномочный представитель той самой вечной и многовековой Эллады, директор Греческого культурного центра в Москве, Теодора Янници. Человек уникальных способностей и дарований, о которых она сама рассказывает и которые автор интервью, как и очень-очень многие россияне готовы подтвердить
Вместо предисловия Теодора Янници о себе:
Коренная афинянка, родилась и выросла в сердцевине греческой столицы, при этом с пелёнок пропитана любовью к России. Отец – уроженец Симферополя, бабушка Феодора – воспитавшая меня и ежедневно певшая русские романсы – уроженка Севастополя. Я – на 1/8 русская. В семье царил дух, культ России, за каждым воскресным семейным обеденным застольем, отец и бабушка делились самыми светлыми воспоминаниями о нашей великой второй 9а для кого-то и первой) родине – России.
В результате, с 1989 года, когда приехала учиться в российскую *тогда еще советскую) столицу, стала москвичкой.
Первое образование – историк, исторический ф-т МГУ, кандидат исторических наук. Второе образование – РАТИ-ГИТИС, актерский ф-т, мастерская мастера, декана в те времена Теплякова Валентина Васильевича. С 1995 года научный сотрудник Посольства Греции в Москве, веду двусторонние переговоры, межправительственные комиссии; с 2005 года бессменный директор ведущей российской общественной организации РОО «Греческий Культурный Центр» (www.hecucenter.ru , ведущая организация, можете изучить по сайту, навести справки). Вся моя деятельность и работа нацелены на то, чтобы выявить ту историко-духовно-культурно-цивилизационную общность, навсегда связывающую единой нитью наших народов, наших миров, базирующуюся на принципах восточно-христианского мира, на идеях добра, мира, любви, альтруизма, солидарности, истоки которых зиждутся на бессмертных и всегда актуальных произведениях античных классиков великой Эллады и несут посылы всеобъемлющей любви, посылы Антигоны Софокла, отвечающей на угрозы Креонта «Делить любовь – удел мой, не вражду…».
Я человек титанической трудоспособности, стойкости, неисправный оптимист. Улыбка и доброжелательный настрой никогда не покидают меня.
В результате, я добилась всеобщей массовой любви и признания, при этом завистников тоже хватает, что и естественно (на них не обращаем внимания…).
Опытнейший дипломат, и при этом, по признанию греческих мастеров-режиссеров, великая драматическая актриса. Неординарная, по-настоящему красивая, внешность; настоящая европейка с изяществом русских аристократических кровей (по линии моей русской прабабушки Степановой Анастасии Ивановны, брат которой служил адъютантом у российского императора). Удивительно изящная фигура, тонкие, красивые, породистые -по выражению моей приятельницы- ножки. При этом – билингва – могу играть на русском и на греческом языках. Легкий, изредка заметный акцент на русском языке – придет особый шарм !!! Мне особо дороги роли матери (Андромаха в трагедии ТРОЯНКИ Еврипида), при этом врожденный греческий, южный темперамент, мимика, жестикуляция, тоже придают особую выразительность с моем сценическом образе.
Мой жизненный девиз – их 3:
1/ «Прекрасное без суеты и красота без изнеженности» (Фукидид, «Эпитафий Перикла») – в этой фразе заключается квинтэссенция греческого мышления, состоявшего в гармоничном сочетании мэры, простоты, содержания, красоты, аутентичности, в настоящей добродетели.
2/ «Делить любовь – удел мой, не вражду…», что и естественно, слова моей любимой героини Антигоны.
3/ Твори добро и бросай его на берег (греческая пословица) – твори добро, не жди возврата, при этом получай сам от этого процесса свет, удовольствие, счастье !!!
Расскажите, пожалуйста о себе, о том, как пришла идея создать в Москве греческий культурный центр, кто Вам в этом помогал, каковы были изначальные цели и задачи Центра?
Еще со студенческих времен ( а живу я в Москве с 19-ти летнего возраста), я мечтала о создании греческого культурного центра. Но тогда я больше связывала его существование и деятельность с посольством, или какой-либо иной государственной структурой. При этом никогда мне не хватало смелости и дерзости обратиться к кому -нибудь за помощью в создании такой структуры.
Обращаю ваше внимание на то, что у Греции, в отличие от очень многих других стран никогда не было за рубежом культурных центров или представительств. У Греческого МИД есть только два советника по культуре во всем мире. Иногда культурное представительство страны осуществляет сам посол. Поэтому в 2005 г ко мне обратилась московская греческая диаспора с предложением заняться организацией и руководством только-что зарегистрированной РОО «Греческий Культурный Центр – ГКЦ».
Идея и греческого культурного центра, своего рода «греческого дома» витала в воздухе несколько десятилетий. Я сама проработала в посольстве Греческой Республики 27 лет, начиная с 1995г и такая идея создания греческого культурного центра, в различные годы встречается в межгосударственных, межрегиональных и межмуниципальных документах, которые подписываются представителями наших стран, а также в договоренностях общественных организаций. При этом вплоть до недавнего времени знаковой фигурой греческой диаспоры в Москве был настоятель подворья Александрийской православной церкви, находившемся при храме Всех Святых на Кулишках архимандрит Афанасий, собравший вокруг себя местную греческую общину, и тогда в нулевых она очень активно действовала и все более и более, в результате деятельности этой общины, намечались контуры будущего греческого культурного центра.
В итоге весной 2005 г три друга-единомышленника (думаю можно назвать их фамилии)-) Андрей Илиопуло, Яннис Сидиропуло, и Александр Кесов-Кесидис зарегистрировали греческий культурный центр, и начали искать для него директора. Они обратились ко мне в летом 2005г с этим предложением в довольно сложный для меня момент- у нас с мужем толmко появился наш первенец, наш сын. И если бы они ко мне не обратились, у меня самой явно не хватило бы дерзости и смелости предложить себя на должность директора такой структуры. Я сразу с головой погрузилась в эту работу.
Мы придумали его логотип и символ. Это «пронизь» из коллекции «Золото Приама» (Трои). Это золото в качестве контрибуции было перевезено из Германии в Советский Союз и долгое время находилось в запасниках ГМИИ им. А.С. Пушкина и впервые была представлена публике в1997г. Однажды ночью, когда мы с мужем голову ломали над логотипом ГКЦ [не хотелось пережёванных античных ваз и колон], мой муж достал альбом каталог этой выставки и, перелистывая альбом, глаз нас обоих остfновился на эту пронизь: «Вот эмблема греческого культурного центра». В греческой традиции есть два базовых символа меандр и спираль, символизирующий бесконечность.
Основными целями и задачами стали – распространение греческой культуры в единоверной России, сближение по истории близких по истории, культуре и духу двух братских народов, реализация потенциала эллинов и «филэллинов»- всех тех, кто по роду их деятельности, профессиональной либо любительской в той или иной степени способствует греко-российскому взаимодействию.
Наши программы можно условно разделить на две большие части. Это – регулярные и нерегулярными программы. К регулярным относятся, безусловно, занятия греческим языком, лекционные курсы по истории, литературе, архитектуре и культуре, занятия по греческому народному танцу, по вокалу, театральные мастерские. Нашему коллективу более 18 лет, в его репертуаре более 500 танцев всего греческого мира, создание нашего вокального коллектива «Астерия» (звезды), которым уже 16 лет, руководит откомандированный из Греции педагог. В их репертуаре их более 300 песен.
Наконец это наша театральная студия.
Нерегулярная деятельность – это всевозможные мероприятия посвященные памятным датам, конференции, круглые столы, выставки, презентации и т.п, фестивали и кинофестивали. 1 ноября мы будем отмечать очередную годовщину деятельности ГКЦ. Именно тогда мы вьехали в нащ офис и начали проект по изучению греческого языка.
Хочется подробнее остановиться на языковом проекте. Тогда мы по базе данных московских вузов направили информацию о создании курсов греческого языка. И не поверите – с первого раза, в первые 10 дней, записались 120 человек. Спустя два месяца желающих было более двухсот, а через год, в сентябре 2006 г. желающих было 350. В последующие годы число желающих превосходило 600 и даже 1000 человек. В последние годы работают 25-30 групп, из них 22 группы для взрослых, остальные- для детей носителей как греческого, так и русского языка.
За эти годы мы провели три фестиваля греческого кино. Так же нам удалось поставить спектакли в российских академических театрах.
Первой нашей постановкой стала «Антигона», которую мы представили в Москве в феврале 2014 г, « Троянки» в Крыму в Симферополе в Крымском музыкальном театре, в Омске в Сибири мы поставили в местном театре им. Михаила Ульянова «Царя Эдипа» Софокла и «Ипполита» Эврипида, во Владивостоке – также «Царя Эдипа», причем с привлечением греческих режиссеров и композиторов.
Теодора Янници в роли Антигоны
Событием стала премьера в июне 2021 г года пьесы «Аджимушкайская песнь», которая состоялась в Керчи (это, кстати. бывшая греческая колония Пантикапей). Вы знаете, что такое Аджимушкайские каменоломни в Керчи. Там с мая по октябрь 1942 г местные жители укрывались там от фашистов. Их было чуть боле 20 человек и все они погибли. Ее поставил главный режиссер Омского драматического театра Константин Викторович Рехтин на основе структуры античной трагедии. Мы ее поставили в рамках фестиваля «Боспорские агоны», который ежегодно вот уже более 20 лет проходит в Керчи. В пьесу , в ее в общем современный сюжет была введена роль богини Боспора, которая видит то, что творится на Земле и это гневит ее. Роль богини Боспора режиссер доверил мне, причем она исполняется на греческом языке, а затем хор повторял слова богини (по русски) Можете представить себе насколько это было ярко и мощно, когда мы, греки, в античном Пантикапее ставим «Аджимушкайскую песнь» на двух языках. В пьесе богиня наблюдает за людьми, за той трагедией, что творится с ними в годы войны.
Пьеса рассказывает о реальном персонаже- девушке Марии, которая укрывалась в этих каменоломнях и погибла в октябре 1942-го. Она рассказывает о том, как бы сложилась жизнь Марии и ее мужа – военного Сергея, если бы они не погибли, а выжили в той войне. Спустя 5,10,20, 30 лет после войны. Помню, что на премьере была племянница этой Марии со своим внуком. В целом могу сказать, что прошла эта постановка очень трогательно и волнительно.
2021 г вообще был очень значительным. Это был «перекрестный год» России и Греции, поскольку на него пришлось 200-летие национально-освободительной войны греческого народа. Нам удалось с помощью организованных ГКЦ мероприятий показать всю значимость российской дипломатии и российского оружия в деле обретения нами, греками независимости. В марте 2021 года мы провели двухдневную международную конференцию, посвященную этой дате, а также организовали выставку посвященную Наваринскому морскому сражению 20 октября 1827 г. На ней российско-британско-французский флот одержал победу над турецко-египетским флотом. Считается, что это сражение стало прологом к обретению нами, греками независимости. Позднее после русско-турецкой войны 1827-1828 гг, Россия в 1829 г обязала Оттоманскую Порту предоставить грекам автономию и позднее и независимость.
А 18 октября 2021 г., совместным молебном русского и греческого священников, мы открыли совместно
восстановленную небольшую церквушку в память русских моряков, павших в Наваринском сражении. Этот храм находится на островке Сфактерия в Наваринской бухте, на живописнейшем западном побережье полуострова Пелопоннес, бг Греции .Интересно, что еще в 1997 г муниципальные власти объявили о тендере на восстановление этого храма. И на него откликнулась греческая община из…Петрозаводска с тогдашним председателем Михаилом Чаховым которые привезли на остров в разобранном виде небольшую деревянную церковь, характерную для северных районов России и установили ее на острове Сфактерия. И таких событий за 18-ти летнюю историю нашего центра было множество, что еще раз подчеркивает; Греция и Россия – это единая культурно-цивилизационная общность, это единый мир. И это важно подчеркивать в наше время.
И какие из этих проектов оказались вплоть до сегодняшнего дня наиболее жизнеспособными и перспективными?
Безусловно, таковыми, в первую очередь, наши «регулярные» проекты. Кроме того, нагрянувшая пандемия направила нас, вынудила на освоение новых «технолгоий». Тогда же возник ряд значимых проектов, которые мы реализовывали в режиме он-лайн, такие как «Встречая интересных людей», которым есть чем поделиться. Так же и «греческий разговорный клуб» мы перенесли из гостеприимных залов греческого ресторана «Порто-Миконос» в он-лайн. И это оказалось даже более благоприятным для проекта, учитывая московские расстояния. Теперь в нем участвуют многие наши друзья, эллины и филэллины со всего мира, которым до места встречи часто трудно или далеко доехать. Теперь же к нам могли подключиться из любой точки мира. Также мы провели он-лайн показы греческого кино с субтитрами н русском языке, что соответствует нашим педагогическим целям и задачам. Мы проект нахвали «Кино по-гречески» с возможностью пообщаться\я с режиссером». И все это в русле нашей греко-российской общности. Ведь, несмотря на трудности текущего момента огромный интерес к Греции и ее культуре в России сохраняется.
Наша деятельность рассчитана на всех – как российских греков, так всех «любителей Греции и ее народа» (именно так дословно и переводится слово «филэллин»). Мы можем сказать, что 20-25% нашей аудитории ( в том числе и на языковых курсах) –это российские греки, живущие здесь еще с екатерининских времен, а вся остальная часть нашей аудитории – это те, кого можно назвать филэллинами.
Кто такие «филэллины»? Античный философ Исократ утврждал: « Эллины (.греки)-это все те, кто сопричастен к нашему образованию, к нашей культуре». А «филэллины» – это те люди которые бескорыстно любят нашу страну, ее историю, культуру, народ, песни. Танцы, кухню, воздух, ее особенную ауру, солнце, которые регулярно приезжали в нашу страну еще до пандемии и введения последующих санкционных ограничений. Тогда был большой туристический поток из России в Грецию, около 1 млн. туристов в год. Были восхищены историей, культурой нашей страны, ее природой и по возвращении в Россию не захотели терять связь с Грецией.
Грек и «филэллин» . повторюсь, этот тот человек, который любит Грецию и ее культурное наследие. А что является основой, «стержнем» греческого культурного наследия? Это гуманизм!. Эллинизм- это и есть гуманизм. А Гуманизм- что это? Это любовь. Именно так так отвечает героиня пьесы Софокла Антигона на угрозы своего дяди – «делить любовь – удел мой, не вражду» – Οὒτοι συνέχθειν,ἀλλά συμφιλεῖν ἔφυν .
Вселенский гуманизм, охватывающий время и пространство, стал нитью неразрывной исторической преемственности греческого мира от античности до наших дней. И заметьте, что «греческий мир», который как и «русский мир» является частью православного мира – это не «мир –агрессор». Мир – это гуманизм. Кроме того, «греческий» и «русский» миры составляют единую духовно-цивилизационную общность, зиждущуюся на принципах восточного христианства, на принципах гуманности и добра.
А что больше интересует «филэллинов – античная Греция, греко-византийский период и общность на основе православия? Или это общий интерес-любопытство к стране обыкновенного человека, к жизни и традициям ее народа?
Люди разные, но я сказала бы, что интерес к этим тематикам, с точки зрения пропорциональности приблизительно одинаков. Например, если люди интересуются православно-византийской культурой, они прекрасно понимают, что истоки Византии и православия- в античности и поэтому две эти эпохи греческой истории никак нельзя противопоставлять. Христианский мир имеет свои истоки в античном мире, в его философии.
Очень большой интерес к лекционным курсам. Мы провели опрос среди участников наших программ. Спросив их, какие формы нашей деятельности их в наибольшей степени привлекают. Наибольшее количество опрошенных дали ответ – лекционные курсы. Это курсы по греческой архитектуре, истории, культуре, по византийской культуре, по культурному наследию Греческого Мира.
Да , безусловно я мои коллеги считаем себя подобными «народными дипломатами», и мы подтвердили и продолжаем подтверждать это всей нашей деятельностью. Я уже упомянула 2021 г «перекрестный год» России и Греции. Тогда наша двухдневная конференция, о которой я также упоминала, была включена российской стороной в официальный перечень мероприятий Перекрестного Года Росси-Греции по Истории. Нашими партнерами были истфак МГУ, Институт славяноведения и балканистики РАН, Российская государственная библиотека. Ассоциация культурного и делового сотрудничества «Россия-Греция-Кипр», Греческий фонд исторических исследований, и др.
На конференции , первый день которой прошел в РГБ, а второй – в здании правительства Москвы на Новом Арбате, присутствовало все руководство IV департамента МИД РФ в сферу компетенции которого входят Греция и Кипр. Курировал этот год Михаил Швыдкой. Мы силами ГКЦ пригласили в Россию многих представителей из Греции, а события «перекрестного года» имели не только научно-культурное, но и во многом и общественно-политическое значение. Но инициировали это мы, общественная структура, по природе своей имеющая отношение к «народной дипломатии».
Нашим хорошим другом является Георгий Л ьвович Мурадов, ныне вице-премьер Крыма. Он кадровый дипломат, работал в посольстве в Афинах, был послом РФ в Республике Кипр, долгое время возглавлял департамент международных и внешнеэкономических связей правительства Москвы. Сейчас он возглавляет ассоциацию «Россия-Греция-Крым». Именно при его поддержке мы поставили в Крыму спектакль “Троянки». Все это вполне вписывается в понятие «народная дипломатия».
Или такой вот пример. Когда началась спецоперация на Украине, меня неоднократно «атаковывали» греческие теле-и радиоканалы с просьбой дать комментарии к происходящему. Благодаря этому я стала узнаваемой в Греции. Недавно я оказалась на острове Корфу- это Ушаков, сражение при Корфу, первое греческое государство – Республика Семи Островов, Иоанн Каподистрия- глава российской дипломатии (1815-1822) и первый греческий лидер- словом, многое из того, что связывает Россию и Грецию. И вот на Корфу меня люди останавливали и говорили, что несмотря на всю обструкционистскую и даже враждебную позицию Запада, мы, греки- с Россией.
Вопрос последний по месту, но не по важности: Да у наших стран и народов единые цивилизационные и культурные основы, но вот уже второй год продолжается противостояние в том числе и вооруженное России и, как у нас принято говорить «Коллективного Запада». В связи с этим вопрос: это как-то повлияло на российско-греческие культурные связи, на видение России в Греции и у ее граждан, наконец на деятельность Вашего центра. Изменилось ли в ней что-нибудь в этой новой и непростой обстановке?
Мы не чувствуем, что каким-то образом изменился, либо сократился интерес к Греции в России. Несмотря на спецоперацию и официальную позицию правительства Греции, большая часть греческой общественности остается пророссийски настроенной. Наконец россияне буквально пронизаны духом того, что выше определили как «филэллинизм» и поэтому ни в коем случае российская общественности не видит в Греции, греках в том числе российских греках, в , греческой диаспоре в России, врагов или противников. Мы греки не чувствуем в вашей стране никакого дискомфорта. Ибо еще раз повторим- мы единый мир!
Наш Греческий культурный Центр давно известен и в Москве, и в России. Всем видно, что вся наша деятельность направлена на то, чтобы подчеркивать общность традиции наших двух близких по культуре и ментальности народов. Я думаю, что несмотря на открыто антироссийскую позицию большинства европейских правительств, это не означает однобоко антироссийских позиций европейских народов. Думаю, что россияне хорошо это осознают.
Беседовал Валерий Емельянов , главный редактор портала «Время и мир».