Press Release_Ο Ελληνικός Κόσμος μέσα από τις ρωσικές πηγές

 

    

 

«Μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Πόρος είναι ρωσική πόλη, ενώ τα παράλια του Μοριά ανεπτυγμένη ρωσική επαρχία. Όλοι, σχεδόν, οι κάτοικοι καταλαβαίνουν τη γλώσσα μας, ενώ αρκετοί νέοι Ποριώτες μιλούν ελεύθερα τη ρωσική. Οι φιλικές τους σχέσεις με τους ναύτες μας άρχισαν από εκείνη ακριβώς την ημέρα, όταν οι πρώτοι Ρώσοι, που πάτησαν το πόδι τους στο νησί, αντί να μακρηγορούν, έβγαζαν την τραγιάσκα τους και, κάνοντας το σταυρό τους, έλεγαν: «ο Έλληνας είναι χριστιανός, ο Ρώσος είναι χριστιανός» και φιλικά αγκαλιάζονταν ως ποίμνιο της ίδιας εκκλησίας, ενώ το κύπελλο με το κρασί επισφράγιζε την αδερφική τους ένωση.»[1]

 

[1] Μπαζίλη Κ.Μ. Το Αρχιπέλαγος και η Ελλάδα τα έτη 1830-1831. Μέρος 1. Αγία Πετρούπολη, 1834. Σ. 79.

Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 190 ΕΤΩΝ σύναψης

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ μεταξύ ΕΛΛΑΔΑΣ και ΡΩΣΙΑΣ

 

Αγαπητοί φίλοι,      

Σε πραγματική εορτή της ελληνο-ρωσικής φιλίας εξελίχθηκε η πραγματοποιηθείσα την Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 2018 παρουσίαση του βιβλίου της διευθύντριας του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.), διδάκτορος ιστορίας Θεοδώρας Γιαννίτση   «Ο ελληνικός κόσμος από τα τέλη του 18ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα μέσα από τις ρωσικές πηγές (αναφορικά  με τη μελέτη της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων)»  στην κατάμεστη από κόσμο, Έλληνες και Φιλλέλληνες, αίθουσα τελετών στις φιλόξενες εγκαταστάσεις του Οίκου Εθνοτήτων της Μόσχας.

Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.), τον Οργανισμό Πολιτιστικής και Επιχειρηματικής Συνεργασίας και Φιλίας Ρωσίας-Ελλάδας-Κύπρου «Φιλία» και το Σύλλογο Ελλήνων Μόσχας με την ευκαιρία συμπλήρωσης 190 ετών από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας.

Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας ιδρύθηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου (6 Σεπτεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο) του 1828, όταν ο τότε Ρώσος επιτετραμμένος Μάρκος Βούλγαρης, ελληνικής καταγωγής, υπέβαλε στον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια τα διαπιστευτήριά του, στον γραφικό Πόρο. Το 2016, στο πλαίσιο του Αφιερωματικού Έτους Ελλάδας – Ρωσίας, στο σημείο τούτο τοποθετήθηκε ειδική αναμνηστική πλάκα.

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση οι μεγάλοι φίλοι της Χώρας μας, οι ένθερμοι Φιλέλληνες, ο πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτιστικής και Επιχειρηματικής Συνεργασίας και Φιλίας Ρωσίας-Ελλάδας-Κύπρου «Φιλία», πρέσβυς, επί σειρά ετών ενεργός διπλωμάτης σε Ελλάδα και Κύπρο και νυν Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της Ταυρίδας Γκεόργκιι Μουράντοβ, ο επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου Φιλίας Ρωσίας-Ελλάδα (υπάγεται στον Οργανισμό «Φιλία») πρέσβυς Αντρέι Βντόβιν [πρέσβυς της Ρωσίας στην Ελλάδα την περίοδο 2004-2009] και ο πρόεδρος του Συλλόγου Φιλίας Ρωσίας-Ελλάδα πρέσβυςΑλεξάντρ Αλεξέγιεβ επικεντρώθησαν στις κοινές σελίδες ιστορικής πορείας των δύο ομόδοξων λαών, στην πολιτισμική συγγένεια και εγγύτητα Ελλήνων και Ρώσων, τους οποίους συνδέουν στενοί ιστορικοί, πολιτιστικοί και πνευματικοί δεσμοί εκατονταετιών, αρχομένης της εποχής της εγκατάστασης των Ελλήνων αποικιστών στην Ταυρίδα. Ταυτόχρονα, εκφράσθησαν με τα πλέον εγκωμιαστικά λόγια και χαρακτηρισμούς για την άοκνη και σφαιρική δράση, την συνεπή, πολυεπίπεδη δουλειά και δραστηριότητα του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (ΚΕΠ) υπό τη διεύθυνση της Δώρας Γιαννίτση, το οποίο έχει αποβεί σε αυθεντική εστία ελληνο-ρωσικής σύμπραξης.    

Από αριστερά: οι πρέσβεις Γκεόργκιι Μουράντοβ, Αλεξάντρ Αλεξέγιεβ, Αντρέι Βντόβιν με τη Δώρα Γιαννίτση.

Είναι ιδιαίτερα συμβολικό ότι στο πλαίσιο της παορύσης εκδήλωσης η διευθύντρια του ΚΕΠ Δώρα Γιαννίτση επέδωσε στον Γκεόργκιι Μουράντοβ ώστε το διαβιβάσει στο Κρατικό Ακαδημαϊκό Μουσικό Θέατρο της Ταυρίδας (Συμφερούπολη Κριμαίας)  το GRAND PRIX του 15ου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ «ΜΟΣΧΑ – ΠΟΛΗ του ΚΟΣΜΟΥ», με το οποίο τον περασμένο Ιούνιο βραβεύθηκε το κοινό θεατρικό εγχείρημά μας, η θεατρική μας παράσταση«ΤΡΩΑΔΕΣ» Еυριπίδου σε σκηνοθεσία του διακεκριμένου Έλληνα σκηνοθέτη Άγγελου Σιδεράτου.

Εκπροσωπώντας έναν ξεχωριστό άνθρωπο και πιστό μας φίλο, καθοδηγητή και μέντορά μας επί σειρά ετών, από την εποχή των φοιτητικών μας χρόνων, από τότε πού μάς εμφύσησε το πάθος και την αγάπη για την ανίχνευση του πλούτου των αρχειακών πηγών με γνώμονα πάντα την ανάδειξη των κοινών σελίδων στην ιστορία των δύο φίλων λαών, άνθρωπο με διεθνή δημοσιογραφική και διπλωμαικιή καριέρα, τον ιστορικό και πρόεδρο του Ιδρύματος Ελληνικών Ερευνών (Μόσχα) Γιάννη Νικολόπουλο, την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία της η διδάκτωρ πολιτικών επιστημών, επί σειρά ετών διευθύντρια του εν Μόσχα παραρτήματος του αμερικανικού φιλανθρωπικού Ιδρύματος Τζον & Κάτριν ΜακάρτουρТατιάνα Ζντάνοβα, και μάς μετέφερε τους θερμότερους χαιρετισμούς του Γιάννη Νικολόπουλου, ο οποίος δεν μπόρεσε να βρίσκεται στη Μόσχα την ημέρα της εκδήλωσης. Ουσιαστικά πρώτος ο Γιάννης Νικολόπουλος ήταν εκείνος που επέστησε την προσοχή των νεαρών μελετητών στο πλούσιο αρχειακό υλικό με στόχο την ανάδειξη των στενών δεσμών των δύο λαών, καθώς και το ρόλο της ελληνικής ομογένειας στις διεργασίες αυτές. Στις αρχές της δεκαετίας του 90’ το Ίδρυμά του Ελληνικών Ερευνών υποστήριξε την πρώτη μετάβαση της τότε φοιτήτριας Δώρας Γιαννίτση στο Κερτς, (αρχαίο Παντικάπαιον), όπου για πρώτη φορά η νεαρή ερευνήτρια μυήθηκε στον πλούτο του αρχειακού υλικού για την ελληνική ομογένεια στη Νότια Ρωσία και ξεκίνησε την ερευνητική της προσπάθεια. Σήμερα οΓιάννης Νικολόπουλος αποτελεί επιστημονικό σύμβουλο του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (ΚΕΠ), οι δε δύο φορείς μας οδεύουν παράλληλα με κοινούς στόχους, ώστε το απύθμενου πλούτου αρχειακό υλικό για τις κοινές σελίδες ιστορίας των δύο λαών μας να καταστεί κτήμα της κοινής γνώμης, των ευρύτερων μαζών και αναγνωστικού κοινού μέσω δημοσιεύσεων και εκδόσεων. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μάς περιμένει περαιτέρω εποικοδομητική σύμπραξη, κοινές δράσεις και συνέργιες.

Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η διακεκριμένη Ρωσίδα Ελληνίστρια, διδάκτωρ ιστορίας, καθηγήτρια στην Ιστορική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας «Lomonosov» Τατιάνα Νικίτινα,  άνθρωπος που επί σειρά δεκαετιών έχει καθοδηγήσει και εποπτεύσει την επιστημονική κατάρτιση δεκάδων Ελληνιστών, επόπτης καθηγήτρια κατά την συγγραφή της διδακτορικής διατριβής της Δώρας Γιαννίτση. Ιδιαίτερα εκφραστικά και συγκινητικά η καθηγήτρια κυρία Νικίτινα θυμήθηκε τα φοιτητικά χρόνια, τις πρώτες προσπάθειες, τα γεννεσιουργά βήματα ανίχνευσης, εντοπισμού, αποκωδικοποίησης του υλικού, που αναδεικνύεται και αξιοποιείται στην παρούσα έκδοση, καθώς και τόνισε τη σπουδαιότητα της δίγλωσσης έκδοσης, η οποία ανταποκρίνεται και στις παιδαγωγικές σκοπιμότητες του Κ.Ε.Π.

Από αριστερά: Tατιάνα Ζντάνοβα, Τατιάνα Νικίτινα.

 

Με την ευγενική υποστήριξη

Εκπροσωπώντας τους μαικήνες-χορηγούς της έκδοσης, τον γενικό διευθυντή της ρωσόφωνης εφημερίδας «ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ» (the New Crete) Βίκτωρ Ντουμπρόβσκι και τον αναπληρωτή γενικό διευθυντήΜπορίς Σουχάνοβ, ο συντάκτης της εφημερίδας, συγγραφέας και διπλωμάτης Оλέγκ Λόγκινοβεπεσήμανε το πλούσιο πληροφοριακό υλικό των κατατιθέμενων πηγών, την διαχρονικότητα και επικαιρότητα των αναφερομένων σε αυτές. Εκφράζουμε στους μαικήνες, που μάς πίστεψαν και μάς στήριξαν, την βαθειά και ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη.

Ο Ολέγκ Λόγκινοβ με την συγγραφέα Δώρα Γιαννίτση.

Στη συνέχεια η συγγραφέας Θεοδώρα Γιαννίτση, προβαίνοντας  σε μία συνοπτική παρουσίαση του πονήματός της, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι στη συγκεκριμένη προσπάθεια αξιοποιούνται, κατά κύριο λόγο, δύο βασικές κατηγορίες πηγών. Αφ΄ενός τα απομνημονεύατα Ρώσων περιηγητών που επισκέπτονται την Ανατολική Μεσόγειο, τον ελληνικό κόσμο και μάς μεταφέρουν αξόλογο υλικό για τις διεργασίες που αυτός υφίσταται τη δεδομένη περίοδο, την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, ιδίως μετά τη δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, τις διαδικασίες διαμόρφωσης ενιαίας εθνική συνείδησης, γλαφυρές περιγραφές για τον καθημερινό βίο των Ελλήνων, την αμοβαία αντιμετώπιση ελληνικού και ρωσικού πληθυσμού όχι μόνο σε επίπεδο επίσημων διαβουλεύσεων, αλλά και σε επιπεδο διαπροσωπικών σχέσεων. Αφ΄ετέρου αξιοποιείται αρχειακό υλικό από τα αρχεία του Αρχαίου Παντικάπαιου, του σημερινού Κερτς, της Συμφερούπολης και της Οδησσού, για την δραστηριότητα των ελληνικών παροικιών εκεί, της ελληνικής ομογένειας,, της διασποράς, το οποίο καταδεικνύει τον αρμονικό, οργανικό τρόπο ενσωμάτωσής της στα δρώμενα της ρωσικής κοινωνίας, αλλά και τους άρρρηκτους δεσμούς που αυτή διατηρεί με την ιστορική της πατρίδα, την Ελλάδα, τον δείκτη συμμετοχής, σύμπραξης στα εθνικά ζητήματα και δρώμενα της Χώρας μας. Συνδυαστικά το ως άνω υλικό, αρμονικά αλληλοσυμπληρούμενο και αμοιβαία εμπλουτιζόμενο, μάς αναδεικνύει τις διαδικασίες διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας, ενιαίας συνείδης, συνοχής του ελληνικού κόσμου στη συγκεκριμένη γεωγραφική ακτίνα της Ανατολικής Μασογείου και της Παρευξείνιας Ζώνης, που δεν περιορίζεται στα όρια του εθνικού κράτους, αλλά περιλαμβάνει και τον Ελληνισμό της Νότιας Ρωσίας.   

Η δημοσίευση της εν λόγω μελέτης σε δύο γλώσσες, ελληνική και ρωσική, αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό γεγονός, που ανταποκρίνεται, μεταξύ άλλων, στις εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές σκοπιμότητες του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.).

 

  

Είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί το μέγεθος, η δυναμική, το μεγαλείο και η   μεγαλοπρέπεια στην κοινή ιστορία των δύο κόσμων μας, η απαρχή της οποίας, ιστορικά, πολιτισμικά αλλά και γεωγραφικά μάς παραπέμπει στην μυθολογία, και συνεχίζει με την ιστορική πραγματικότητα, από την αρχαιότητα ακόμη [εποχή Μεγάλου Εποικισμού], ενώ από το Μεσαίωνα και έπειτα, από την εποχή των εμπορικών ταξιδιών των σκανδιναβικών λαών προς το Βυζάντιο μέσω των ρωσικών πόλεων, γνωστών ως «πορείες από τους Βαράγγους στους Έλληνες» και με τον ασπασμό του Χριστιανισμού από τους Ρως από το Βυζάντιο, ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ στην ιστορία και στην πορεία των δύο αυτών κόσμων, η ιστορική, πολιτισμική, πνευματική κοινότητά μας ενισχύεται με αδιάλειπτους δεσμούς.

Aναφερόμενη σε συγκεκριμένα παραδείγματα από τις ιστορικές πηγές, που αξιοποιούνται στην παρούσα εργασία, από τα απομνημονεύματα των Ρώσων περιηγητών και το αρχειακό υλικό για την δράση της ελληνικής διασποράς στη Νότια Ρωσία, η συγγραφέας καταλήγει σε συμπεράσματα για την δυναμική και σπουδαιότητα ως προς το περιεχόμενο, την διάρκεια στο χρόνο, το μέγεθος και ευρύτητα στο γεωγραφικό χώρο της ιστορικής-πολιτισμικής-πνευματικής συγγένειας των δύο λαών, που τους συνδέει κοινή κοσμοθεωρία, κοινή αντιμετώπιση και αντίληψη για τον κόσμο, τον άνθρωπο, τις ανθιρώπινες καταστάσεις, ιδίως σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων, σε επίπεδο απλών ανθρώπων, ανεξάρτητα από πρόσκαιρες κάθε φορά πολιτικές συγκυρίες και σκοπιμότητες. Тο κείμενο της Θεοδώρας Γιαννίτση επισυνάπτεται.   

Το συγκεκριμένο πόνημα βασίζεται στη διδακτορική διατριβή της Θεοδώρας Γιαννίτση, που υποστηρίχθηκε το Δεκέμβριο του 2000 στην Ιστορική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας «Lomonosov», υπό την εποπτεία της καθηγήτριας, σημαίνουσας Ελληνίστριας, Τατιάνας Νικίτινα, βραβεύθηκε δε στην Αθήνα, στις 23 Σεπτεμβρίου 2017, στο πλαίσιο του Διεθνούς Λογοτεχνικού Διαγωνισμού «Όμηρος 2017», με πρόεδρο τη συγγραφέα, αρχισυντάκτρια του λογοτεχνικού περιοδικού «9 Μούσες» Ειρήνη Αναστασιάδου.

Ειδικά για την παρουσίαση του βιβλίου της Θεοδώρας Γιαννίτση «Ο Ελληνικός κόσμος από τα τέλη του 18^ου έως τις αρχές του 20^ου αι. μέσα από τις ρωσικές πηγές» λάβαμε χαιρετισμό από τον πρόεδρο της Ιστορικής Σχολής του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας «Lomonosov», μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Ρωσίας, επικεφαλής της Έδρας Μεσαιωνικής Ιστορίας και του Εργαστηρίου Βυζαντινής Ιστορίας και Παρευξείνιας Ζώνης στην Ιστορική Σχολή Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας «Lomonosov», βυζαντινολόγου διεθνού κύρους, καθηγητή Σεργκέι Κάρποβ, και από την πρόεδρο του Διεθνούς Λογοτεχνικού Διαγωνισμού «Όμηρος 2017», συγγραφέα, αρχισυντάκτρια του λογοτεχνικού περιοδικού «9 Μούσες» Ειρήνη Αναστασιάδου, στους οποίους εκφράζουμε τη βαθεία μας ευγνωμοσύνη για την εκ μέρους αναγνώριση και εκτίμηση της δουλειάς μας.

Στο τέλος της εκδήλωσης ο Μητροπολίτης Κυρήνης, Σεβασμιότατος Αθανάσιος, Επίτροπος του Ναού των Αγίων Πάντων-Μετοχίου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που μάς τίμησε και μάς χαροποίησε ιδιαίτερα με την παρουσία του, απευθυνόμενος στο ακροατήριο επεσήμανε την σπουδαιότητα και επικαιρότητα της ενότητας και ομόνοιας του ορθόδοξου χριστιανικού κόσμου, μάς εμπλούτισε ψυχικά και μάς ενίσχυσε ηθικά με τα μηνύματα αγάπης που μάς μετέφερε και μάς εμφύσησε, καθώς και επεσήμανε τη σπουδαιότητα τόσο της συγκεκριμένης έκδοσης όσο και της εν γένει δράσης του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού (Κ.Ε.Π.). Είμαστε απύθμενα ευγνώμονες στον Σεβασμιότατο. Πατέρα Αθανάσιε, σάς ευχαριστούμε από καρδιάς!  

 

Αγαπητοί φίλοι,

Αυτό που βιώσαμε την Τετάρτη 19/09/2018 κατά την παρουσίαση του βιβλίου  «Ο ελληνικός κόσμος από τα τέλη του 18ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα μέσα από τις ρωσικές πηγές (αναφορικά  με τη μελέτη της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων)» της Θεοδώρας Γιαννίτση αποτελεί αυθεντική επιβεβαίωση της αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας, πραγματική εορτή της ελληνο-ρωσικής φιλίας, ουσιαστική νομοτέλεια στην ανάπτυξη της κοινής πορείας των λαών μας,   Όλοι οι παρευρισκόμενοι επεσήμαναν το υψηλό ουσιαστικό, διαφωτιστικό επίπεδο της παρουσίασης, γεγονός εξαιρετικά επίκαιρο και απόλυτα επιβεβλημένο την εποχή προσπαθειών παραχάραξης της ιστορίας, διαστρεύλωσης της αλήθειας, μηδενισμού, ισοπέδωσης και απώλειας της ιστορικής μνήμης. Το κοινό μετά το πέρας της παρουσίασης για αρκετή ώρα δεν εγκατέλειπε το χώρο. Και όταν αποχωρήσαμε από τον Οίκο Εθνοτήτων της Μόσχας μάς δέπνεε μία εσωτεριή δύναμη, μία θετική αύρα, αληθινή χαρά και ευδαιμονία.  Αποχωρήσαμε πλουσιότεροι, πληρέστεροι πνευματικά. Η εκδήλωση ήταν γεμάτη αλήθεια και ειλικρίνεια, κάτι που αποτελεί πρωταρχικό μας στόχο αυτή η αλήθεια να καθίσταται κτήμα των ευρύτερων μαζών, του συνόλου, της ανθρωπότητας.

Δραττόμεθα της ευκαιρίας για να εκφράσουμε την βαθύτατη ευγνωμοσύνη μας σε όλους τους συμμετέχοντες στην παρουσίαση, στους ομιλητές και το κοινό, που μάς τίμησαν με την προσέλευσή τους.

Φίλοι, είμαστε μαζί, ενωμένοι, και έτσι αποτελούμε δύναμη! Όλοι μαζί, από κοινού, συγγράφουμε ιστορία!

Εις το επανιδείν!

 

Ακολουθεί αναλυτικότερη ενημέρωση για την ως άνω έκδοση, υλικό από την παρουσίαση, φωτογραφίες από την εκδήλωση: