ὦ πάτρας Θήβης ἔνοικοι, λεύσσετ᾽, Οἰδίπους ὅδε, ὃς τὰ κλείν᾽ αἰνίγματ᾽ ᾔδει καὶ κράτιστος ἦν ἀνήρ, οὗ τίς οὐ ζήλῳ πολιτῶν ἦν τύχαις ἐπιβλέπων,εἰς ὅσον κλύδωνα δεινῆς συμφορᾶς ἐλήλυθεν.ὥστε θνητὸν ὄντα κείνην τὴντελευταίαν ἰδεῖν ἡμέραν ἐπισκοποῦντα μηδέν᾽ ὀλβίζειν, πρὶν ἂν τέρμα τοῦ βίου περάσῃ μηδὲν ἀλγεινὸν παθών. |
Πολίτες της πατρίδας μου της Θήβας κοιτάξτε τον Οιδίποδα, των αινιγμάτων γνώριζε τη λύση, μακρόθυμος και παντοδύναμος κυβέρνησε, τον ζήλεψαν πολλοί· τον φθόνησαν πολλοί· δίνη δεινή τον πήρε και τον βύθισε. Ποτέ μη μακαρίζεις τους ανθρώπους, πριν αντικρίσεις τη στερνή τους μέρα και πριν το τέρμα της ζωής περάσουν, χωρίς να τους παιδέψουν βάσανα και πίκρες. |
ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ – ΝΕΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΡΕΜΙΕΡΑ
ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΣΙΒΗΡΙΑΣ
στην πόλη ТАРА της Περιφέρειας ОМΣК
«ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ
στη σκηνή του Βόρειου Κρατικού Δραματικού Θεάτρου του Ομσκ «Μιχαήλ Ουλιάνοβ»
Σκηνοθεσία: Кωνσταντίν Рέχτιν, διακεκριμένος καλλιτέχνης της Περιφέρειας του Ομσκ, μέλος του Συμβουλίου Πολιτισμού και Τεχνών της Προεδρίας της Ρωσίας
Μουσική: Νίκος Ξανθούλης
![]() |
Με την υποστήριξη του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού στο πλαίσιο του Αφιερωματικού Έτους Τουρισμού Ελλάδας – Ρωσίας |
ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ!
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ:
Σάββατο, 14 Ιουλίου 2018, ώρα 19.00, στη σκηνή του Βόρειου Κρατικού Δραματικού Θεάτρου του Ομσκ «Μιχαήλ Ουλιάνοβ» (πόλη Τάρα Περιφέρειας Ομσκ)
646530 Russia, Omsk Region, Tara, 25, Sovetskaya str.
Tel. / fax: +7 (381-71) 2-19-23, Tel.: + 7 (381-71) 2-02-97, E-mail: ogsdt@mail.ru
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» ΣΟΦΟΚΛΗ
Μετάφραση: Φαντέι Ζελίνσκι
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίν Ρέχτιν
Σκηνικά/Κοστούμια: Κωνσταντίν Ρέχτιν, Ιβάν Σάτοβ
Μουσική Σύνθεση: Νίκος Ξανθούλης
Μουσική προσαρμογή: Ντμίτριι Μπεντουνόβ
Σκηνική γλωσσική αγωγή: Σβετλάνα Ζαμπορόβσκαγιαя
Χορογραφία: В. Ντζαπτασβίλι
Μουσική διδασκαλία: Ιρίνα Κρινίτσινα
Βοηθός σκηνοθέτη: Όλγα Κρουτακόβα
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΜΕ ΣΕΙΡΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ:
ΟΙΔΙΠΟΥΣ – Βασίλιι Κουλίγκιν
ΕΞΑΓΓΕΛΟΣ – Eβγκένιι Χλιουμ
ΚΡΕΩΝ – Μιχαήλ Σινόγκιν
ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ – Αλεξέι Γκορμπουνόβ
ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ – Ιβάν Σάτοβ
ΙΟΚΑΣΤΗ – Δώρα Γιαννίτση / Αναστασία Χιτρόβα
ΑΓΓΕΛΟΣ – Ιβάν Σάτοβ
ΒΟΣΚΟΣ - Eβγκένιι Χλιουμ
ΘΕΡΑΠΩΝ ΛΑΪΟΥ – Αναστασία Χιτρόβα / Αλίνα Σίντοροβα
Αγόρι, Οδηγός Τειρεσία – Еφίμ Ρέχτιν
ХΟΡΟΣ – Eβγκένιι Χλιουμ, Μιχαήλ Σινόγκιν, Αναστασία Χιτρόβα, Ιβάν Σάτοβ
Η ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ:
Το θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα αποτελεί κορυφαία εκδήλωση του Πολιτισμού και της Δημοκρατίας της. Αυτές οι δύο μεγάλες πανανθρώπινες εκφράσεις έδωσαν την μεγάλη και μοναδική ανά τους αιώνες ώθηση στο αρχαίο δράμα, αφού αυτό προϋποθέτει ελεύθερο διάλογο και αντιπαράθεση διαφορετικών απόψεων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην αισθητική μορφή της τραγωδίας με τη γλώσσα, τα μέτρα, το ύφος, τα σχήματα λόγου, τη μουσική και το χορό, στοιχεία που κατανέμονται στα ανάλογα μέρη (διαλογικά και χορικά). Αποτελεί, εξάλλου, η τραγωδία ένα νέο είδος, στο οποίο δεν απαγγέλλεται αφηγηματικά μια ιστορία, αλλά αναπαριστάται.
Οι θεατές νιώθουν οίκτο και συμπόνια για τα παθήματα των ηρώων και τους κυριεύει αγωνία και φόβος για την τύχη τους, αλλά και φόβος μήπως κι οι ίδιοι βρεθούν κάποτε στην ίδια θέση. Όταν στο τέλος η σύγκρουση των ηρώων με τη μοίρα τους ή τη θεία δίκη τους λυτρώνει ή τους συντρίβει, εξυψώνοντάς τους όμως ηθικά, οι θεατές, με τους αισθητικούς τρόπους της τέχνης και με μια ομοιοπαθητική διαδικασία, καθαίρονται (καθαρίζονται ψυχικά, ανακουφίζονται, λυτρώνονται, εξαγνίζονται), εκτιμούν την ηθική δικαίωση του ήρωα ή την αποκατάσταση της ηθικής τάξεως και φεύγουν από το θέατρο ψυχικά ήρεμοι, πνευματικά ανώτεροι και συνειδησιακά ελεύθεροι.
ΣΟΦΟΚΛΗΣ: 494 – 406 π.χ.
Ο Σοφοκλής καλύπτει ολόκληρο σχεδόν τον κλασικό 5ο αιώνα (496-406 π.χ.), στο διάστημα του οποίου η ακμή της Αθηναϊκής Πολιτείας φθανει στο κατακόρυφο, για να καταρρεύσει αργότερα με την πολύχρονη αιματοχυσία και την ήττα κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431-404 π.χ.).
Ο Σοφοκλής σε ηλικία 28 ετών, ανταγωνιζόμενος πος τον παλαίμαχο ΑΙΣΧΥΛΟ, αποτολμά την πρώτη του εμφάνιση και, όπως μαθαίνουμε από τον Πλούταρχο, η δεκαμελής επιτροπή του δραματικού αγώνος του 468 π.χ. με τον στρατηγό Κίμωνα επικεφαλής, προκρίνει το νεαρό Σοφοκλή. Στα πρώιμα έργα του ο ποιητής έπαιξε ως υποκριτής, συνεχιζοντας την παλαιοτέρα παράδοση – λ.χ. τους ρόλους της Ναυσικάς και του κιθαριστή Θαμύριδα στα ομώνυμα δράματα. Στους αγώνες των Διονυσίων συνολικά πήρε δεκαοκτώ (18) πρώτες νίκες. Άλλες 2-6 νίκες εσημείωσε στα Λήναια. Με άλλες λέξεις, τα δύο τρίτα της θεατρικής δημιουργίας του, η οποία υπολογίζεται σε 125 περίπου έργα, ετιμήθηκαν με το πρώτο βραβείο.
Ενδεικτικό των στενών δεσμών, που ένωσαν τον ποιητή με τους συμπολίτες του, είναι ότι απέκρουσε προσκλήσεις ηγεμόνων να τιμήσει την αυλή τους με την παρουσία του (όπως έκαναν ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης) και ότι απεδέχθη δημόσια λειτουργήματα. Διετέλεσε ελληνοταμίας της ναυτικής συμμαχίας των Αθηναίων και τουλάχιστον δύο φορές στρατηγός – την πρώτη το 440 π.χ., με συστράτηγο τον Περικλή.
Η ευλάβεια που διαπνέει το ποιητικό του έργο εναρμονίζεται πλήρως με τη θρησκευτική του δραστηριότητα. Ο τραγικός άνθρωπος και ο θεός στην τραγωδία τουΣοφοκλή βρίσκονται σε εκείνη την άρρηκτη θέση εχθρότητας-φιλίας, σαν την ανταγωνιστική σχέση των ερωτευμενων. Μια τέτοια σχέση υπάρχει ανάμεσα στους θεού και στον Οιδίποδα, αφού η μοίρα του συνενώνει στον ιδιο άνθρωπο τη συντριβή μαζί και την εξύψωση.
Βάσει των ανωτέρω δικαιολογείται η μεγάλη απήχηση του τραγικού ποιητή και στους συγχρόνους του, αλλά και σε όλη την αθρωπότητα διαχρονικά, και εξηγείται το γιατί ο Αριστοτέλης εμπνεύσθηκε και διατύπωσε τους κανόνες του της δραματικής τέχνης κυρίως από το έργο του Σοφοκλή, και ιδιαίτερα από τον ανεπανάληπτο «Οιδίποδα Τύραννο».
ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ (429 π.χ.).
Η τέλεια δραματική μορφή. (Σύντομη περίληψη).
Τη Θήβα ταλαιπωρεί ένας φοβερός λοιμός. Ο χρησμός ορίζει ότι η πόλη θα σωθεί μόνον αν τιμωρηθεί ο δολοφόνος του προηγούμενου βασιλιά Λάιου. Ο Οιδίπους, που βασιλεύει τώρα, ζητά να βρεθεί εκείνος, που σκότωσε το Λάιο. Ο μάντης Τειρεσίας κατηγορεί τον Οιδίποδα ότι εκείνος είναι το μίασμα της πόλης. Ο Οιδίποδας εξαγριώνεται, καθώς υποψιάζεταθι συνωμοσία εναντίον του.
Στην πορεία αναζήτησης του δολοφόνου αποκαλύπτεται σταδιακά η αλήθεια, ο ήρωας ανακαλύπτει ποιός πραγματικά είναι.
Η ΤΕΛΕΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ
Σε αυτό το έργο του Σοφοκλή η δραματική ουσία έχει πάρει την τέλεια μορφή.
Η τραγωδία έχει φτάσει από άποψης ύφους στην τελειότητά της. Έχει γίνει ακατάλυτο υπόδειγμα για όλους τους χρόνους, για όλες τις ανθρώπινες γενιές. Αυτή η συμπύκνωση της δράσης μέσα στο πλαίσιο της ηθικής αναγκαιότητας βαθαίνει τη δραματική συγκίνηση και την καθιστά συγλονιστική. Έλεος και φόβοςείναι η ηθική λύτρωση από τέτοιες τραγωδίες, το ξέσπασμα της πιο γνήσιας ανθρωπιάς, η κάθαρση του ίδιου του θεατή. Οι Έλληνες, που δημιούργησαν το δραματικό είδος, τυ έδωσαν και την τέλεια μορφή του.
Ο Οἰδίπους Τύραννος αποβαίνει το αιώνιο σύμβολο του τρόπου με τον οποίο το πεπρωμένο «εμπαίζει» τον άνθρωπο· μια μοίρα τόσο αινιγματική και μυστηριώδης όσο και το δυσεπίλυτο αίνιγμα της Σφίγγας που, όμως, έλυσε ο τραγικός ήρωας με την ευφυΐα και την οξύνοιά του.
Η πολυτλήμων προσωπικότητα του Οιδίποδα, ορόσημο και πρότυπο του αθηναϊκού λαού και ενός πολιτισμού που έχει φτάσει σε πολύ υψηλό βαθμό αυτογνωσίας, συμβολίζει την Αθήνα του Περικλή, την «πόλιν τύραννον», αλλά και την «παίδευσιν της Ἑλλάδος».
Η τραγική μοίρα του πολύπαθου Θηβαίου βασιλιά, η άνοδος και η κατακόρυφη πτώση του, το μεγαλείο και η συντριβή του, η αναζήτηση της αλήθειας και οι φρικτές πλάνες του δεν αποτελούν απλώς τους σταθμούς μιας ατομικής περιπέτειας, αλλά συμβολίζουν την αέναη πορεία προς την αυτοσυνειδησία ενός ολόκληρου πολιτισμού με τις επιτυχίες, τις αμφισβητήσεις και τα αδιέξοδά του.
Η επιβίωση του Οἰδίποδος Τυράννου και η αναμφισβήτητη επικαιρότητα αποδεικνύουν ότι το έργο του Σοφοκλή αποτελεί, ἐς τὸ διηνεκές, το υψηλότερο και αντιπροσωπευτικότερο δείγμα τραγικής τέχνης.