HCC
RU GR

Άρθρα του Προέδρου του Μανιατακείου Ιδρύματος, Δημήτρη Μανιατάκη

Added: 2019/10/15 16:36

1/ «Εμπορικός Πόλεμος» και Ελληνική Οικονομία του Δημήτρη Μανιατάκη*.

 Δευτέρα, 14 Οκτωβρίου 2019

Ο «εμπορικός πόλεμος» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, εάν συνεχισθεί, δημιουργεί κινδύνους για χαμηλή ανάπτυξη ή και ύφεση στην Ευρωζώνη.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα οφείλει να προετοιμασθεί για να αντιμετωπίσει τις τυχόν αρνητικές συνέπειες από έναν «εμπορικό πόλεμο» που τείνει να μετατραπεί σε «νομισματικό πόλεμο».

Ήδη το κινεζικό γουάν κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα 11ετίας της ισοτιμίας του έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Αυτό έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς το υποτιμημένο νόμισμα της Κίνας «επιδοτεί» και τις εξαγωγές της προς τις χώρες της Ευρώπης.

Δεν είναι όμως μόνον η υποτίμηση του γουάν που δημιουργεί κινδύνους για την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία. Η λίρα Τουρκίας έχει υποτιμηθεί σχεδόν κατά 75% έναντι του ευρώ μέσα στην τελευταία 10ετία! Αυτή η ανεξέλεγκτη υποτίμηση σαφώς ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και του τουριστικού τομέα της Τουρκίας έναντι αυτών της Ευρωζώνης ή της Ελλάδας.

«ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ…

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι η ετήσια μεταβολή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) στην Ευρωζώνη περιορίσθηκε στο +1,1% στο δεύτερο τρίμηνο 2019. Αντίστοιχα, στην ίδια περίοδο το ΑΕΠ στις «28» της ΕΕ έπεσε στο +1,0%. Πρόκειται για τη χαμηλότερη ανάπτυξη τελευταίων ετών!

Παράλληλα, τον Ιούλιο 2019 ο ετήσιος ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού - με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (HICP) - υποχώρησε στην Ευρωζώνη στο +1,0%. Επίσης πρόκειται για τη μικρότερη άνοδο του πληθωρισμού των τελευταίων ετών.

Σημειωτέον ότι, το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά +1,3% στο πρώτο τρίμηνο 2019 και ο πληθωρισμός +0,4%.

Με αυτά τα δεδομένα δημιουργούνται αβεβαιότητες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, καθώς αυτές επηρεάζονται από:

·         Επιβράδυνση της ανάπτυξης, που επηρεάζει τον κύκλο εργασιών και την κερδοφορία.

·         «Δεύτερες σκέψεις» σε ότι αφορά στον αρχικό προγραμματισμό επενδύσεων.

·         «Πιέσεις» για συμπίεση των τιμών πωλήσεων, λόγω του «εμπορικού πολέμου» και μεγάλων υποτιμήσεων νομισμάτων τρίτων (αναδυομένων) χωρών.

·         Καθυστερήσεις στον προγραμματισμό εκδόσεων εταιρικών ομολογιών, καθώς η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρώπη δεν αφήνει περιθώρια για νέες μεγάλες εκδόσεις, κλπ.

 

ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τα «σύννεφα της οικονομικής επιβράδυνσης», που πυκνώνουν πάνω από την Ευρώπη, κάνουν πιο επιτακτική σήμερα τη λήψη μέτρων για την στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων. Τέτοια μέτρα μπορεί να είναι:

  • Η επιτάχυνση του όγκου της δανειοδότησης των επιχειρήσεων.

        Πόσο θ’ «αντέξουν» οι βιομηχανίες όταν οι ρυθμοί δανειοδότησής τους παραμένουν αρνητικοί, με -0,9% τον περασμένο Ιούνιο;

  • Η δημιουργία «πολύ θετικού κλίματος» στις επενδύσεις είναι «μονόδρομος» για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας. Πολύ περισσότερο όταν στα τελευταία χρόνια οι επενδύσεις στην Ελλάδα διαμορφώνονται γύρω στο 10% του ΑΕΠ, έναντι του 20% στις χώρες της Ε.Ε.!

        Πόσο έχει γίνει κατανοητό ότι το «επενδυτικό χάσμα» μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης μεγαλώνει συνεχώς στα 10 τελευταία χρόνια;

  • Η προώθηση ευρειών αναδιαρθρώσεων και ιδιωτικοποιήσεων κρατικών εταιρειών και ακινήτων είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία αυτή την περίοδο της οικονομικής αβεβαιότητας που επιστρέφει στην Ευρώπη.

Διότι ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας αποτελεί την «καλύτερη άμυνα» σε περίοδο διεθνούς οικονομικής αβεβαιότητας.

 

* Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος, τέως διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ ΑΕ και ICAP AE

Δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ, 31/8/2019

 

2/ Ελληνικό Ελαιόλαδο: Ο Ανεκμετάλλευτος «Πράσινος Χρυσός» Του Δημήτρη Μανιατάκη.

 Δευτέρα, 14 Οκτωβρίου 2019

Το ελαιόδεντρο εμπεριέχει μια πλούσια και πολυποίκιλη πολιτιστική κληρονομιά που έλκει τις ρίζες του από την αρχαιότητα, αφού σχετιζόταν με τη Θεά Αθηνά και ενείχε συμβολισμούς ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας,  ευημερίας, υγείας, τύχης νίκης, αρμονίας, φιλίας, δόξας, πίστης, αθανασίας, ελπίδας, πλούτου, αφθονίας, κ.α. Άλλωστε, συμβολική είναι και η επιλογή των φύλλων ελιάς που κοσμούν τη σημαία των Ηνωμένων εθνών.

Η ελαιοκαλλιέργεια με ιστορία 6 χιλιάδων χρόνων ξεκίνησε από τη Μεσόγειο ενώ σήμερα έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη γη και έχει σημαντικό αποτύπωμα στη βιώσιμη ανάπτυξη διότι πέραν του εισοδήματος που παράγει, εμποδίζει την ερημοποίηση της υπαίθρου, προστατεύει το έδαφος από τη διάβρωση και λειτουργεί ως απορροφητήρας διοξειδίου του άνθρακα.

Η ελιά ανήκει στη βασική «τριλογία» προϊόντων της Μεσογειακής Διατροφής (μαζί με το σιτάρι και το σταφύλι), η οποία με πρωτοβουλία της Ελλάδας της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Μαρόκου συμπεριλήφθηκε το 2010 στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO και η Κορώνη ανακηρύχθηκε Εμβληματική Κοινότητα.

Σύμφωνα με κλαδική μελέτη για το ελαιόλαδο που εκπόνησε η Εθνική Τράπεζα το 2015 προκύπτουν οι κάτωθι διαπιστώσεις:

1)      Το ελαιόλαδο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας καθώς καλύπτει το 9% της αξίας αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα (έναντι 1% στην Ευρώπη). Η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός ελαιολάδου παγκοσμίως (μετά την Ισπανία και την Ιταλία), με παραγωγή της τάξης των 0,3 εκατ. τόνων, συνεισφέροντας το 0,4% του ΑΕΠ.

2)      Η διεθνής ελαιοπαραγωγή έχει διπλασιαστεί την τελευταία 25ετία, με επικεφαλείς χώρες α) την Ισπανία που διπλασίασε την παραγωγή της, που ξεπερνά το 40% της παγκόσμιας παραγωγής και β) νέες χώρες-παραγωγοί (κυρίως Τουρκία, Τυνησία, Μαρόκο και Συρία), οι οποίες αύξησαν το μερίδιο τους στην παγκόσμια παραγωγή στο 35% το 2014.

3)      Εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη διεθνή αγορά τυποποιημένου ελαιολάδου διαδραματίζει η Ιταλία, η οποία εκμεταλλευόμενη τη διεθνή αναγνωρισιμότητα του ιταλικού ελαιολάδου και τα οργανωμένα δίκτυα προώθησης των επιχειρήσεων της, εισάγει χύμα ελαιόλαδο (και το επανεξάγει τυποποιημένο.

«Τις πταίει» και το ελληνικό ελαιόλαδο δεν είναι ανταγωνιστικό; Οι Έλληνες παραγωγοί στην πλειοψηφία τους δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τη διεθνή δυναμική των τελευταίων ετών, με αποτέλεσμα το μερίδιο της Ελλάδας στη διεθνή αγορά τυποποιημένου ελαιολάδου να έχει περιοριστεί πλέον στο 4% από 6% τη δεκαετία του 1990. Οι αιτίες που δρουν περιοριστικά στη δυναμική του κλάδου στην Ελλάδα αφορούν κυρίως αδυναμίες σε όλα τα στάδια παραγωγής:

·         κατακερματισμένη δομή του κλάδου

·         έλλειμμα επιχειρηματικότητας στον ελαιοκομικό τομέα

·         ανυπαρξία ελαιϊκής πολιτικής

·         αστικοποίηση του ελληνικού ελαιώνα (ένα μεγάλο μέρος του ελαιώνα ανήκει σε αστούς κατοίκους των πόλεων με ότι αυτό συνεπάγεται)

·         αδυναμία σύνδεσης παραγωγής-μεταποίησης-εμπορίας

·         πολύ χαμηλό επίπεδο οργάνωσης της παραγωγής

·         μικρό ποσοστό πιστοποιημένης βιολογικής καλλιέργειας

·         έλλειμμα σε σύγχρονες τεχνικές ελαιοποίησης και κυρίως υψηλό ποσοστό μικρών και μη εξειδικευμένων ελαιοτριβείων

·         μικρό ποσοστό παραγωγής καινοτόμων ελαιοπροϊόντων που έχουν πιστοποιημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά γαστρονομικής και υγειοπροστατευτικής αξίας

·         ελλιπής στόχευση στο design, το branding και στο packaging

·         μόλις το 27% της συνολικής παραγωγής ελαιολάδου φτάνει στο στάδιο της τυποποίησης στην Ελλάδα (έναντι 50% στην Ισπανία και 80% στην Ιταλία)

Στο σύγχρονο, εξαιρετικά μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, το ελληνικό ελαιόλαδο έχει ως βασικό όπλο την υψηλή του ποιότητα (γεύση, άρωμα, χρώμα, ισορροπία). Η είσοδος νέων ανταγωνιστών και η αναθεώρηση της ΚΑΠ καθιστούν αναγκαία την εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου που λειτουργεί ο κλάδος στην Ελλάδα, με έμφαση πλέον στην τυποποίηση, την καθετοποίηση και τις οικονομίες κλίμακας. Οι συνθήκες πλέον είναι ευνοϊκές, και  τα οφέλη από μια τέτοια αναδιάρθρωση μπορεί να είναι σημαντικά. Άλλωστε, τα παραδείγματα ελληνικών εταιρειών που αναδεικνύουν και προωθούν το εθνικό μας προϊόν διεθνώς ισχυροποιούν το επιχείρημα ότι η αναπτυξιακή προοπτική του σημαντικότερου ίσως προϊόντος στην ιστορία της ανθρωπότητας απαιτεί ανάληψη δυναμικών δράσεων και ισόρροπη συνεργασία μεταξύ των κρατικών φορέων και όλου του δικτύου των επαγγελματιών που ασχολούνται με αυτό.

Η ελαιουργική φυσιογνωμία μιας περιοχής ή και ολόκληρης της χώρας πρέπει και μπορεί να αξιολογηθεί τόσο λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αναμφισβήτητη διατροφική αξία της ελιάς όσο και την οικονομική, πολιτιστική, ιστορική και τουριστική της διάσταση, ούτως ώστε να γίνει επαναστόχευση των προοπτικών της.

*Δημοσιεύθηκε στην ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τεύχος Οκτωβρίου 2019

Επιστροφή στο κύριο τμήμα

Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού στη Μόσχα
Site map

Feedback