Αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή προέλευση των χριστουγεννιάτικων παραδόσεων

Οι διακοπές και οι παραδόσεις ήταν πάντα αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης ζωής. Για πολλούς αιώνες, τα δυτικά ημερολόγια βασίζονταν στη χριστιανική χρονολογία και παραδόσεις. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις παραδόσεις έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Αυτό αποδεικνύεται από πολλές τελετουργικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των Χριστουγεννιάτικων εθίμων.

 

Χειμερινό ηλιοστάσιο.

Πιστεύεται ευρέως ότι ο Χριστιανισμός ενσωμάτωσε τις παγανιστικές γιορτές στον εαυτό του, αφού πρώτα επεξεργάστηκε την ουσία και το περιεχόμενό τους σύμφωνα με το νέο θρησκευτικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι τα Χριστούγεννα έπαιξαν το ρόλο του αντικαταστάτη των παγανιστικών εορτασμών του χειμερινού ηλιοστασίου. Η γέννηση του Χριστού δεν έχει ακριβή ημερομηνία στη Βίβλο, και με βάση τις αφηγήσεις της Γέννησης, είναι εξαιρετικά απίθανο να συνέβη στα μέσα του χειμώνα.

Έτσι, πιστεύεται ότι η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου επιλέχθηκε για να συμπίπτει με την ημερομηνία του χειμερινού ηλιοστασίου στο ρωμαϊκό ημερολόγιο. Υπήρξαν προτάσεις ότι η ημερομηνία επιλέχθηκε επειδή συνέπεσε με μια προηγούμενη ρωμαϊκή γιορτή που ονομαζόταν Die Natalis Solis Invicti, που σημαίνει τα γενέθλια του Αήττητου Ήλιου. Ο Sol Invictus ήταν ο επίσημος θεός του ήλιου της ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αυρηλιανός έκανε τη λατρεία του επίσημη θρησκεία στις 25 Δεκεμβρίου 274 μ.Χ. μι. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα Ευαγγέλια η μορφή του Χριστού συγκρίνεται συχνά με τον ήλιο, για παράδειγμα στον ύμνο του Ζαχαρία (Λουκάς 1:78, 79) και ως «φως που λάμπει στο σκοτάδι» (Ιωάννης 1:5). .

 

Κρόνια και Σατουρνάλια.

Άλλες γιορτές που πιστεύεται ότι είχαν άμεση επίδραση στον εορτασμό των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι τα Ελληνικά Κρόνια και τα Ρωμαϊκά Σατουρνάλια.

Η αρχαία αθηναϊκή γιορτή των Κρονιών γιορταζόταν τη 12η ημέρα του Εκατομβαίου, του πρώτου μήνα του αττικού ημερολογίου. Συνέπεσε με τα μέσα του καλοκαιριού και τιμούσε τον πατέρα θεό Κρόνο (Κρόνο), που θεωρούνταν προστάτης του θερισμού. Αν και γιορταζόταν το καλοκαίρι, είχε μεγάλη επιρροή στη διάσημη και πιο δημοφιλή ρωμαϊκή γιορτή Saturnalia, αφιερωμένη στον Κρόνο, το ρωμαϊκό αντίστοιχο του Κρόνου. Το φεστιβάλ των Saturnalia εορταζόταν αρχικά στις 17 Δεκεμβρίου, αλλά αργότερα επεκτάθηκε σε τρεις και τελικά σε επτά ημέρες (έως τις 23 Δεκεμβρίου). Αντί να είναι εποχή συγκομιδής, η ρωμαϊκή εκδοχή των διακοπών συνδέθηκε στην πραγματικότητα με τη χειμερινή περίοδο σποράς.

Τα αθηναϊκά Κρόνια ήταν επίσημη αργία που διαρκούσε μόνο μία μέρα, αλλά την τιμούσαν ακόμη και οι σκλάβοι, που κάθονταν στο ίδιο τραπέζι με τους αφέντες τους για να απολαύσουν τους καρπούς της σκληρής δουλειάς τους. Περιλάμβανε επίσης προσφορές, ιδιαίτερα από φρούτα και ψωμί. Τα Σατουρνάλια ήταν επίσης μια δημόσια αργία που σχετιζόταν με την ανταλλαγή μικρών δώρων όπως κεριά, κέρινα ομοιώματα φρούτων και κέρινα ειδώλια. Κατά τη διάρκεια της γιορτής, οι σκλάβοι ελευθερώνονταν από τα καθήκοντά τους και μπορούσαν να λάβουν μέρος σε ένα ζωντανό γλέντι.

Οι άνθρωποι στόλιζαν επίσης τα σπίτια τους με αειθαλή κλαδιά και κλωνάρια γκι, σύμβολο της αιώνιας ζωής, καθώς και της αγάπης και της ειρήνης. Πολλοί θεωρούν ότι αυτή η παράδοση είναι ο προπομπός της παράδοσης της διακόσμησης των σπιτιών με χριστουγεννιάτικα στεφάνια, στολίδια με γκι, ακόμη και την παράδοση του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

 

Λατρεία του Διονύσου.

Μια άλλη μορφή που παραδοσιακά συνδέεται με τον Ιησού Χριστό είναι ο Έλληνας θεός Διόνυσος και ο ρωμαϊκός αντίστοιχος Βάκχος. Ο Διόνυσος ήταν ο θεός του κρασιού, του τρύγου των σταφυλιών, των γιορτών και του θεάτρου. Αυτή η σύνδεση εξηγείται από τον μύθο της ανάστασης του Διονύσου. Ο Διόνυσος είναι η αρχετυπική θεότητα που πεθαίνει και ανατέλλει, και πολλοί μελετητές έχουν επισημάνει τις ομοιότητές του με τον Ιησού Χριστό.

Έχουν επίσης γίνει παραλληλισμοί σχετικά με τη συσχέτιση του Ιησού και του Διονύσου με το κρασί: το ποτό χρησιμοποιείται συχνά ως σύμβολο στα Ευαγγέλια και η μετατροπή του νερού σε κρασί είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στις αλληγορίες που αφορούν τον Ιησού και τον Διόνυσο.

Αν και η μεγαλύτερη και πιο διάσημη γιορτή που συνδέθηκε με τη λατρεία του Διονύσου ήταν τα «Διονύσια της Πόλης», γνωστά και ως Μεγάλα Διονύσια, που λάμβαναν χώρα την άνοιξη (ορισμένες από τις παραδόσεις της διατηρούνται ακόμη στις Απόκρυες, το ελληνικό καρναβάλι), η αρχαιότερο θεωρείται τα «Αγροτικά Διονύσια», που λάμβαναν χώρα τον μήνα Ποσειδώνα, που αντιστοιχεί στο δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου και στο πρώτο μισό του Ιανουαρίου, και έτσι κάλυπτε το χειμερινό ηλιοστάσιο. Η γιορτή ήταν αφιερωμένη στην καλλιέργεια των σταφυλιών και περιλάμβανε προσφορές ψωμιού και φρούτων, οινοποσία, τραγούδι και χορό. Δεδομένου ότι διαφορετικές πόλεις της Αττικής πραγματοποιούσαν τα φεστιβάλ τους σε διαφορετικές ημέρες, οι θεατές μπορούσαν να παρακολουθήσουν περισσότερα από ένα φεστιβάλ ανά σεζόν.

 

Πυανοψία.

Oι εορτές της Πιανοψίας (ή Πιανέψιας) γίνονταν στην Αθήνα προς τιμήν του Απόλλωνα, του θεού του φωτός, της θεραπείας και της μουσικής, τον μήνα Πιανέψια (Οκτώβριος/Νοέμβριος), που πήρε το όνομά του από το φεστιβάλ. Πιανέψια σημαίνει «φασόλι στιφάδο», που σήμαινε την ιερή προσφορά ενός παχύρρευστου φασολιού στον ναό του Απόλλωνα προς τιμήν του φθινοπωρινού τρύγου. Οι άνθρωποι ευχαριστούσαν επίσης τον θεό με μια προσφορά από ένα φύλλο δάφνης ή ένα κλαδί ελιάς δεμένο με μωβ ή λευκή κορδέλα και διακοσμημένο με φρέσκα φρούτα και μικρά κέικ φτιαγμένα με μέλι, βούτυρο και κρασί. Το κλαδί περιχύθηκε με κρασί και μεταφέρθηκε σε πομπή από ένα τραγουδιστή στο ναό του Απόλλωνα, όπου το κρεμούσαν στην πύλη. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, οι πόρτες των σπιτιών ήταν διακοσμημένες με παρόμοιο τρόπο. Αυτή η παράδοση θεωρείται επίσης η προκάτοχος των χριστουγεννιάτικων διακοσμήσεων.

 

Άγιος Βασίλης και Άγιος Βασίλειος.

Ίσως η μορφή που συνδέεται περισσότερο με τη λαογραφία των Χριστουγέννων σε όλο τον κόσμο είναι ο Άγιος Βασίλης. Η σύγχρονη απεικόνιση του Άγιου Βασίλη ως χαρούμενου άνδρα με λευκή γενειάδα που φέρνει δώρα στα παιδιά, βασίζεται σε μια συγχώνευση πολλών διαφορετικών (κυρίως ευρωπαϊκών) παραδόσεων, αντλώντας έμπνευση από τη βρετανική και τη γερμανική λαογραφία. Συνδέεται όμως πρώτα και κύρια με την ιστορική προσωπικότητα του Αγίου Νικολάου.

Ο πραγματικός Άγιος Νικόλαος των Μύρων (270–343) ήταν παλαιοχριστιανός επίσκοπος ελληνικής καταγωγής από την πόλη των Μύρων της Μικράς Ασίας κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν επίσης γνωστός ως Άγιος Νικόλαος, ο οποίος πίστευαν ότι έκανε πολλά θαύματα. Σε πολλές χώρες τιμάται ως προστάτης των ναυτικών, των εμπόρων, των μετανοημένων κλεφτών, των παιδιών και των μαθητών. Πολλοί θρύλοι για αυτόν λένε ότι βοηθούσε φτωχούς και άπορους, ιδιαίτερα δίνοντας κρυφά δώρα.

Στην ελληνική παράδοση τον ρόλο του γενειοφόρου γέροντα που φέρνει δώρα παίζει ο Άγιος Βασίλειος και όχι ο Άγιος Νικόλαος. Επομένως, πιστεύεται ότι φέρνει δώρα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, που στην Ελλάδα είναι και η γιορτή του Αγίου Βασιλείου. Ο Βασίλειος Καισαρείας, αποκαλούμενος και Άγιος Βασίλειος ο Μέγας (330–379), ήταν διάσημος θεολόγος και επίσκοπος της Καισάρειας Mazaca στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας. Ο Βασίλι ήταν γνωστός για τη γενναιοδωρία του προς τους μειονεκτούντες. Μοίρασε τρόφιμα στους φτωχούς κατά τη διάρκεια της πείνας μετά την ξηρασία και μοίρασε την προσωπική του οικογενειακή κληρονομιά στους φτωχούς της επισκοπής του.

 

Την Πρωτοχρονιά οι ελληνικές οικογένειες σερβίρουν βασιλόπιτα. Το όνομα αυτού του πιάτου περιλαμβάνει τη λέξη «βασιλιάς» και υποτίθεται ότι πήρε το όνομά του από τον Άγιο Βασίλειο (στα ελληνικά το όνομα Βασίλειος σημαίνει βασιλικός, βασιλικός). Αν και λέγεται πίτα (πίτα), αποτελείται από ένα απλό γλυκό ψωμί, συνήθως στρογγυλό. Υπάρχει ένα νόμισμα κρυμμένο στο ψωμί και πιστεύεται ότι όποιος το βρει θα έχει καλή τύχη φέτος. Η Βασιλόπιτα πιστεύεται επίσης ότι προέρχεται από τη γιορτή της Κρόνιας και του ρωμαϊκού αντίστοιχου της, Σατουρνάλιας.

 

Πηγή: https://greekcitytimes.com/2024/12/24/greek-and-roman-christmas/.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑΣ ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ !!!

ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ !!! ΜΑΖΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΙ, ΣΘΕΝΑΡΟΤΕΡΟΙ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟΙ και ειλικρινά ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ !!!

 

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - ΚΕΠ !!!

 ΔΡΑΣТΗΡΙΟТHΤΑ - ΣΥΝΕΠΕΙΑ – ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ -ΠΙΣΤΗ- ΑΦΟΣΙΩΣΗ στο ΩΡΑΙΟ, το ΑΛΗΘΙΝΟ, το ΑΓΑΘΟ, το ΕΝΑΡΕΤΟ !!!

ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΜΟΡΦΗΣ & ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ !!!

 

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ !!!

ΧΡΗΣΙΜΗ- ΕΠΙΚАΙΡН ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ !!!