_ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ__ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΡΟΔΟΚΑΝΑΚΗΣ

ΕΛΛΗΝΕΣ στην ΙΣΤΟΡΙΑ της ΡΩΣΙΑΣ.

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΡΟΔΟΚΑΝΑΚΗΣ (Χίος, 1799 – 1782 Οδησσός). Διακεκριμένος επιχειρηματίας της Οδησσού, με έντονη κοινωνική, φιλανθρωπική, πολιτική δράση, ιδρυτής του Ροδοκανάκειου Παρθεναγωγείου.

 

Θεόδωρος Ροδοκανάκης (του Παύλου).

Θεόδωρος Ροδοκανάκης, γεννημένος στη Χίο το 1799, σε ηλικία 20 ετών μεταβαίνει στη Ρωσική Αυτοκρατορία, λαμβάνει τη ρωσική υπηκοότητα και αναπτύσσει στην Οδησσό έντονη επιχειρηματική, φιλανθρωπική, κοινωνική δράση.

Διακεκριμένο και ιδιαίτερα δραστήριο στέλεχος της ελληνικής επιχειρηματικής  κοινότητας της Οδησσού, ιδρυτής ομώνυμου εμπορικού οίκου, καθώς και ιδρυτής του Ροδακανάκειου παρθεναγωγείου.

Η ελληνική κοινότητα της Οδησσού, με επικεφαλής τον γνωστό επιχειρηματία Θεόδωρο Ροδοκανάκη, κατά τη διάρκεια της επανάστασης στην Κρήτη της περιόδου 1866-1869, δημιούργησε μία επιτροπή αλληλεγγύης προς τη Μεγαλόνησο, διεξήγαγε εράνους και, με την αρωγή και σύμπραξη της ρωσικής κυβέρνησης, συγκέντρωνε κεφάλαια για την ενίσχυση του αγώνα των Κρητικών. Ο δε Θεόδωρος Ροδοκανάκης, με δικά του πλοία, μετέφερε ανιδιοτελώς στη Μεγαλόνησο επισιτιστική βοήθεια. Επιτροπές αλληλεγγύης, μάλιστα, λειτούργησαν σε αρκετές πόλεις της Ρωσίας. Σε αυτές μετείχαν όχι μόνο Έλληνες αλλά και Φιλέλληνες, μεταξύ των οποίων ο γνωστός Ρώσος ζωγράφος Αϊβαζόφσκι, ο οποίος δημοπράτησε μερικούς πίνακές του και τα έσοδα τα διοχέτευσε στον αγώνα της Κρήτης για την ανεξαρτησία της.[1]

 

Κατόπιν πρωτοβουλίας του Προέδρου της Επιτροπής Αλληλεγγύης προς τους κατοίκους της Κρήτης Θ. Ροδοκανάκη, στις 10 Ιουνίου 1868 πραγματοποιείται εκδήλωση, στην οποία συμμετέχουν μέλη της ρωσικής και ελληνικής κοινωνίας του τόπου. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου της Οδησσού, η συνάντηση διεξήχθη σε ιδιαίτερα ζεστή και αδελφική ατμόσφαιρα. Ακούγονται προπόσεις για τη νίκη του ελληνικού λαού, για το ρωσικό λαό, τον πρόεδρο της Επιτροπής, ενώ ασταμάτητα ηχούν στον αέρα το ρωσικό «ουρά» και το ελληνικό «ζήτω», τα οποία συγχωνεύονται σε μία «ασίγαστη οχλοβοή».[2]    

Ο Θεόδωρος Ροδοκανάκης υπήρξε και ο ιδρυτής του Ροδοκανάκειου Παρθεναγωγείου, που ιδρύθηκε το 1871 “από το μέγα ευεργέτη” Θεόδωρο Ροδοκανάκη και οικοδομήθηκε στην οδό Τρόιτσκαγια 37 και λειτούργησε μέχρι το 1914.  Το Παρθεναγωγείο διαθέτει οκτώ τάξεις, ενώ μετά την αποφοίτηση από αυτό οι απόφοιτες έχουν το δικαίωμα, χωρίς εξετάσεις, να εισαχθούν στην τρίτη τάξη των γυμνασίων των Αθηνών. Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί, ότι η Σχολή διαθέτει ιδιόκτητο τυπογραφείο για την εκτύπωση βιβλίων στην ελληνική τη στιγμή που στην Οδησσό υπάρχουν άλλα, μόνο, δύο τυπογραφεία, το δημοτικό και το τυπογραφείο του επιτελείου του ιππικού.[3]

 

Απόφοιτοι Ροδοκανάκειου Παρθεναγωγείου Οδησσού, 1915.

[Από το βιβλίο «Ο Ελληνισμός της Ρωσίας και τα 33 χρόνια του εν Αθήναις Σωματείου των εκ Ρωσίας Ελλήνων». Επιμέλεια Ε. Παυλίδου. Αθήναι, 1953.] / Выпускники Родоканакиевского Девичьего Училища. Одесса, 1915 г. Из книги: Эллинизм России, под. ред. Э. Павлидиса. Афины, 1953 г.

 

Επίσης, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1860 o Θεόδωρος Ροδοκανάκης αγοράζει από τον πρίγκηπα Μιχαήλ Κοτσουμπέι στο κέντρο της Αγίας Πετρούπολης (επί της οδού Krasnogvardeiskyi bulvar)  το περίφημο ανάκτορο «Οίκος με τους μαύρους», η ονομασία του οποίου οφείλεται στη διακόσμηση του κιγκλιδώματος που το περιβάλλει με κεφαλές εξωτικών κοριτσιών. Το ανάκτορο παραμένει στην ιδιοκτησία της οικογένειας μέχρι το 1919, οπότε κρατικοποιείται.

 

 

Αναλυτικότερα για τον Θεόδωρο Ροδοκανάκη, όρα: Θεοδώρα Γιαννίτση, διδάκτωρ ιστορίας, δ/ντρια Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού – Κ.Ε.Π.: «Ο ελληνικός κόσμος στα τέλη του 18^ου -αρχές 20^ου αιώνα μέσα από τις ρωσικές πηγές (όσον αφορά στην εθνική συνείδηση των Ελλήνων)», η οποία βασίζεται στη διδακτορική της διατριβή και η οποία αργότερα κυκλοφόρησε σε βιβλίο (2002, 2005, και το 2017 σε δίγλωσση έκδοση, ελληνικά-ρωσικά).