HCC
RU GR

Cтатья доктора Димитриоса Карамперопулоса на тему «Мифы автора Фаниса Михалопулоса о Косме Этолийском».

Добавлено: 13 сентября 2021 г. 10:34

2021г. – ЮБИЛЕЙНЫЙ ГОД 200-летия НАЦИОНАЛЬНО- ОСВОБОДИТЕЛЬНОЙ РЕВОЛЮЦИИ ГРЕЧЕСКОГО НАРО

Прилагается статья доктора Димитриоса Карамперопулоса, председателя Научного Фонда по изучению великого греческого просветителя, борца за свержение османского ига Ригаcа Велестинлиса на тему «Мифы автора Фаниса Михалопулоса о Косме Этолийском». Статья прилагается на греческом языке и в переводе на русский язык (google-translation).

Подробнее о Косме Этолийском:

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0_%D0%AD%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9

 

Δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος

Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης

Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα

 

Μυθεύματα του συγγραφέα Φάνη Μιχαλόπουλου

για τον Κοσμά τον Αιτωλό

 

 Με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού παρουσιάζουμε την ανασκευή των μυθευμάτων, (περιέχεται στη μελέτη μας «Η παράλληλη διαφωτιστική δράση του Ρήγα Βελεστινλή με του Κοσμά του Αιτωλού», Λάρισα 2019) που ο καθένας  θα έχει ακούσει και έχει διαβάσει, πως ο Κοσμάς ο Αιτωλός γκρέμιζε εκκλησίες και έφτιαχνε σχολεία. Χαρακτηριστικά,  ο Παντελής Πάσχος (Κοσμάς ο Αιτωλός, εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 1985, σελ. 130), σημειώνει  πως «ηχεί κάπως παράξενα εκείνη εκεί η περίεργη και δυσκολοπίστευτη  παράδοση, που βάζει στο στόμα του Πατροκοσμά τον υβριστικό και βάρβαρο λόγο «γκρεμίστε τις εκκλησίες και χτίστε σχολειά».

Τον ισχυρισμό αυτό, όπως διερευνήσαμε, τον έχει γράψει το 1940 στο βιβλίο του για τον Κοσμά τον Αιτωλό ο συγγραφέας Φάνης Μιχαλόπουλος (Κοσμάς ο Αιτωλός, Αθήνα 1940, σελ. 98). και που το βιβλίο του έχει επανεκδοθεί και κυκλοφορεί ευρύτατα διασπείροντας τις μυθώδεις διηγήσεις του.

            Επισημαίνουμε, ότι ο ίδιος συγγραφέας δέκα χρόνια πιο πριν, το 1930, σε δημοσίευμά του για τον Ρήγα, (Φάνη Μιχαλόπουλου, «Ρήγας Βελεστινλής. Βιογραφικόν εράνισμα», Θεσσαλικά Χρονικά, τόμ. 1, εν Αθήναις 1930, σελ. 3-21),   καταχώρισε το ευφάνταστο δημιούργημά του, ταιριάζοντας τα αταίριαστα, πως τάχα το πραγματικό όνομα του Ρήγα ήταν το «Αντώνιος Κυριαζής». Έχουμε γράψει και σχετική  μελέτη με τίτλο Όνομα και καταγωγή του Ρήγα Βελεστινλή (Αθήνα 2000), όπου ανασκευάζονται αυτά τα μυθεύματά του.  Όμως δυστυχώς ανεξέταστα αρκετοί συγγραφείς μετέπειτα το χρησιμοποίησαν χωρίς να εξετάσουν το κείμενο του Μιχαλόπουλου. Και χρειάστηκαν οι συστηματικές προσπάθειες μας από το 1992 και μετά, για την διαγραφή του ανιστόρητου αυτού κατασκευάσματος από το Σχολικά Βιβλία Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού, του Γυμνασίου και Λυκείου, αφού πρώτα ελήφθη σχετική απόφαση, μετά την προσκόμισή μας της σχετικής βιβλιογραφίας στο τότε Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του υπουργείου Παιδείας.

            Έχοντας αυτήν την εμπειρία, για το τί ο συγκεκριμένος συγγραφέας έγραψε για τον Ρήγα, κοιτάξαμε επισταμένως τις δύο παραπομπές, τις οποίες παραθέτει, θέλοντας έτσι να στηρίξει την άποψή του, πως τάχα ο Κοσμάς ο Αιτωλός στη Χιμάρα γκρέμιζε εκκλησιές για να ιδρύσει σχολείο. Παραπέμπει στον καθηγητή Ιστορίας Σπυρίδωνα Λάμπρο, χωρίς όμως να παραθέτει το σχετικό κείμενο. Αν όμως διαβαστεί το κείμενο, όπως πράξαμε, τότε θα διαπιστωθεί πως απλά ο Σπυρίδων Λάμπρος για την Χιμάρα αναφέρει πως «Τα  πρώτα ελληνικά σχολεία ιδρύθησαν ... από τον Κοσμά τον Αιτωλό», χωρίς να υπάρχει ουδεμία νύξη για όσα υποστηρίζει ο ευφάνταστος Μιχαλόπουλος.

Ιδιαίτερο, ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει η άλλη παραπομπή του στο βιβλίο του Ιωάννου Λαμπρίδη, Περί των εν Ηπείρω Αγαθοεργημάτων (τόμ. Α΄, 1880, σελ. 117  εξ.  και στον Νέο Ελληνομνήμονα του Σπ. Λάμπρου, τόμ. 10, Αθήνησι 1913, σελ. 393, «Ιστορικά Σημειώματα περί του ΄΄Ηπειρωτικού Ζητήματος΄΄»). Ευχαριστίες στον αγαπητό καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κώστα Πέτσιο για την αποστολή του κειμένου από το βιβλίο του Ιωάννου Λαμπρίδη. Στη σελ. 117 αναγράφονται τα κατωτέρω: «Εν δε τη Χειμάρα ου μόνον πρώτος ελληνικήν σχολήν συνέστησεν, αλλά και τας πεντήκοντα και οκτώ εκκλησίας αυτής μετά  των εκεί τριών μονυδρίων παρήνεσε προς άρσιν  φυλετικών παθών να κατεδαφίσωσι και μίαν αντί πασών τούτων επ’ ονόματι των Αγίων Πάντων να ανεγείρωσι, και επέτυχεν. Επειδή δε ουδείς των κατοίκων, ει και πάντες συνήνεσαν, ετόλμα πρώτος να επιληφθή της πράξεως ταύτης, φοβούμενος μη ουρανόθεν πάθη τι, ο επί τοις διδάγμασιν αυτού και τη αληθεία πεποιθώς δαιμόνιος εκείνος ανήρ ήρξατο πρώτος αναβαίνων επ’ αυτάς του έργου της κατεδαφίσεως ούτω δε και άλλους εις την θεάρεστον ταύτην πράξιν παρώτρυνεν, οποία πεποίθησις». (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Αντιλαμβάνεται ο καθένας πως ο Κοσμάς ο Αιτωλός είχε ήδη ιδρύσει στην Χιμάρα ελληνικό σχολείο. Ωστόσο, είχε διαπιστώσει να υπάρχει το πρόβλημα της αντιπαλότητας, της φαγωμάρας, των «φυλετικών παθών», όπως σημειώνει,  μεταξύ των οικογενειών και γι’ αυτό θα υπήρχαν οι 58 εκκλησίτσες και τα 3 μονύδρια· κάθε μεγάλη φάρα, κάθε μεγάλο σόι θα είχε και την δική της εκκλησίτσα. Και ο Άγιος Κοσμάς εκτός από την δημιουργία της ελληνικής σχολής λύνει και αυτό το σοβαρό πνευματικό πρόβλημα των κατοίκων της Χιμάρας. Συνιστά να γκρεμίσουν τις 58 εκκλησίτσες, που θα ήταν αφιερωμένες σε διάφορους αγίους, και να χτίσουν, ας προσεχθεί, όχι σχολείο, αυτό το είχε ήδη συστήσει, αλλά μια μεγάλη εκκλησία στο όνομα των Αγίων Πάντων, για να σβήσει τα «φυλετικά πάθη», την αντιπαλότητα των οικογενειών. Ενδιαφέρον έχει για την διακριτικότητα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, πως δεν επιλέγει όνομα αγίου, που θα υπήρχαν αρκετοί μεταξύ των 58 ναών, παρά η νέα εκκλησία να είναι αφιερωμένη στο όνομα των Αγίων Πάντων, ώστε να μην διαιωνισθεί η προστριβή μεταξύ των διαφόρων οικογενειών της Χιμάρας.

Παρόμοια, και στην Πάργα ο Κοσμάς ο Αιτωλός, όταν ρωτήθηκε από τους κατοίκους της να αναγείρουν εκκλησία, ενώ υπήρχαν ήδη δέκα εκκλησίες, τους συμβούλευσε να ιδρύσουν σχολείο αντί για εκκλησία και τούτο διότι αυτό έλειπε, ενώ εκκλησίες υπήρχαν δέκα. Τα σχετικά με το περιστατικό αυτό τα αναγράφει ο Χριστόφορος Περραιβός, (Σύντομος βιογραφία του αοιδήμου Ρήγα Φεραίου του Θετταλού, εν Αθήναις 1860, [Βιβλιοπωλείον Νότη Καραβία, Αθήναι 1973], στο τέλος του βιβλίου με τίτλο «Αρχαιότεραι απόπειραι περί βελτιώσεως του έθνους», σελ. 51-52): «…η δε Πάργα διετέλει τότε υπό την αριστοκρατία των Ενετών. Ιδών ο Άγιος Κοσμάς υπέρ τους δέκα ιερούς ναούς εντός και εκτός του φρουρίου, κατοίκους δε μόλις τεσσάρων χιλιάδων ψυχάς, πεπεισμένος ότι αναπνέει ελευθέραν ατμόσφαιραν απεφάσισε να εκφρασθή εντονώτερα και σοβαρώτερα ενταύθα, ή εις το Οθωμανικόν Κράτος. Ιδού δε το κυριώτερον μέρος της διδαχής του, το οποίον παρά διαφόρων γερόντων Παργίων πολλάκις εκ συμφώνου επληροφορήθημεν. ΄΄Ευλογημένοι χριστιανοί, αι πολλαί εκκλησίαι ούτε διατηρούν, ούτε ενισχύουν την πίστην μας όσον και όπως δει, ειμέν οι εις τον Θεόν πιστεύοντες δεν είναι φωτισμένοι υπό τε των παλαιών και νέων αγίων γραφών· η πίστις μας δεν εστερεώθη από αμαθείς αγίους, αλλά από σοφούς και πεπαιδευμένους αγίους, οίτινες και τας αγίας γραφάς ακριβώς μας εξήγησαν, και δια θεοπνεύστων λόγων αρκούντως μας εφώτισαν. Σήμερον όμως, ένεκα των αμαρτιών μας συμπεσουσών δεινών περιστάσεων, λείπουσιν ή τουλάχιστον εισί σπανιώτεροι τοιούτοι σοφοί και ενάρετοι άνδρες, όπως διατηρήσωσιν ανεπηρεάστους τους ορθοδόξους ομογενείς μας. Διότι πώς δύναται να διατηρηθή αβλαβές το έθνος μας κατά τε την θρησκείαν και ελευθερίαν οπόταν ο ιερός αυτού κλήρος αγνοή κατά δυστυχίαν των αγίων γραφών την εξήγησιν, ήτις εστί το φως και η στερέωσις της πίστεως; Όταν ένας ποιμήν δεν γνωρίζη το θρεπτικόν χόρτον δια το ποίμνιόν του, δεν θεραπεύη τα τυχόντα πάθη του, δεν προφυλάττη αυτά από άγρια θηρία και κλέπτας, πώς είναι δυνατόν να διατηρηθή δια πολύν καιρόν εκείνο το ποίμνιον; Λοιπόν τέκνα μου Πάργιοι, προς διαφύλαξιν της πίστεως και ελευθερίαν της πατρίδος, φροντίσατε να συστήσητε ανυπερθέτως σχολείον Ελληνικόν, δι’ ού γνώσονται τα τέκνα υμών άπερ υμείς αγνοείτε΄΄».

Διαφαίνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο η ουσιαστική χριστιανική διαφωτιστική τακτική του Κοσμά του Αιτωλού. Εκκλησίες για την εκπλήρωση των θρησκευτικών καθηκόντων των κατοίκων της Πάργας υπήρχαν τότε δέκα, ενώ σχολείο ουδέν. Την έλλειψη αυτή αναπλήρωσε ο Κοσμάς ο Αιτωλός. 

Συμπληρώνουμε και το άλλο μύθευμά, που ανέγραψε ο  συγγραφέας Φάνης Μιχαλόπουλος, πως ο Κοσμάς ο Αιτωλός συνέστησε μυστική εταιρεία, χωρίς φυσικά να την τεκμηριώνει. Παρόμοια είχε υποστηρίξει και για τον Ρήγα, στοιχείο που δεν έχει ιστορικά βεβαιωθεί, (Λέανδρου Βρανούση, Ρήγας Βελεστινλής 1757-1798, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, έκδ. Β΄, Αθήνα 1963, σελ. 82-84). Βρίσκεται στη σφαίρα του μύθου.

 

Доктор Димитриос Карамперопулос

Президент Общества научных исследований

Ферон-Велестину-Рига

 

Мифы автора Фанис Михалопулос

для Космы Этолос

 

 По случаю праздника Агиос Космас Этолосский мы представляем реконструкцию мифов (содержащихся в нашем исследовании «Параллельное просветляющее действие Ригаса Велестинлиса с Космой Этолосского», Лариса 2019), которые все услышат и прочитают, как Космас Этолийский разрушал церкви и строил школы. Характерно, что Пантелис Пашос (Космас Этолиец, публикации Акритаса, Афины, 1985, стр. 130) отмечает, что странная и трудная традиция звучит там немного странно, что в устах Патрокосма звучит оскорбительная и варварская речь: «Разрушают церкви и строить школы ".

Это утверждение, как мы исследовали, было написано в 1940 году в его книге о Косме Этолийце автором Фанисом Михалопулосом (Kosmas the Aetolian, Athens 1940, p. 98). и что его книга переиздавалась и широко распространялась, распространяя его мифические повествования.

 Отметим, что тот же автор десять лет назад, в 1930 году, в своей статье о Риге (Фани Михалопулу, «Ригас Велестинлис. Биографический сборник», Фессалийские хроники, т. 1, в Афинах, 1930, стр. 3-21), зарегистрировал свое творческое творение, сопоставив несоответствия, что сразу же означало, что настоящее имя Ригаса было «Антониос Кириазис». Мы также написали соответствующее исследование под названием «Имя и происхождение Ригас Велестинлис» (Афины, 2000 г.), в котором реконструируются эти мифы. К сожалению, к сожалению, несколько авторов позже использовали его, не исследуя текст Михалопулоса. И наши систематические усилия, начиная с 1992 года, были необходимы для удаления этой неисторической конструкции из Учебников истории 6-й начальной школы, средней школы и лицея после того, как было принято соответствующее решение, после представления соответствующей библиографии в Педагогический институт. Институт Министерства Образования.

Имея этот опыт, в связи с тем, что этот конкретный автор писал о Ригасе, мы внимательно изучили две ссылки, которые он цитирует, таким образом, желая поддержать его точку зрения о том, что Космас Этолиец в Химаре немедленно снес церкви, чтобы основать школу. Это относится к учителю истории Спиридону Ламбросу, но без цитирования соответствующего текста. Однако, если мы прочитаем текст, как это сделали мы, то обнаружим, что Спиридон Ламброс просто упоминает о Химаре, что «первые греческие школы были основаны ... Космасом Этолийцем», без какого-либо намека на то, что поддерживает образный Михалопулос. .

Особый интерес, однако, вызывает его другая ссылка на книгу Иоанниса Лампридиса «О товарах в Эпире» (т. Н. Э., 1880 г., стр. 117 отл., И на «Новогреческие мемуары Сп. Ламброса», т. 10, Афины. 1913, стр. 393, «Исторические записки по« континентальному вопросу »»). Спасибо уважаемому профессору философии Университета Янины Костасу Петсиосу за присланный текст из книги Иоанниса Лампридиса. На странице 117 написано следующее: Все равно построили, и им это удалось. Потому что никто из жителей, если они все согласны, не осмелился бы первым участвовать в этом акте, опасаясь, что небеса не исчезнут из-за его учений и истины. Другие в этом благочестивом действии увещевают, какая вера ". (Курсив добавлен).

Все понимают, что Этолиец Космас уже основал в Химаре греческую школу. Однако он обнаружил, что существует проблема соперничества, еды, «расовых страстей», как он отмечает, между семьями, и поэтому будет 58 церквей и 3 монастыря; каждый большой маяк, каждый большой дом будут иметь свои собственные церковь. Агиос Космас, помимо создания греческой школы, решает еще и эту серьезную духовную проблему жителей Химары. Рекомендует снести 58 часовен, которые будут посвящены различным святым, и построить, следует отметить, не школу, которую он уже основал, а большую церковь во имя Всех Святых, чтобы погасить " племенные страсти », соперничество семей. Интересно для усмотрения Агиос Космас Этолосского, что он не выбирает имя святого, которого было бы достаточно среди 58 храмов, несмотря на то, что новая церковь посвящена имени Агиос Пантос, так как чтобы не увековечивать трения между его различными семьями Χιμάρας.

Точно так же в Парге, Космас Этолийский, когда его жители попросили его построить церковь, хотя там уже было десять церквей, посоветовали им основать школу вместо церкви, потому что она отсутствовала, а церквей было десять. Факты об этом инциденте написаны Христофоросом Перрайвосом (Краткая биография знаменитого Ригаса Ферайоса из Феттала, в Афинах, 1860 г., [Книжный магазин Noti Karavia, Афины, 1973]), в конце книги, озаглавленной «Древние попытки улучшить нацию» С. 51-52): «Или Парга тогда находилась под властью венецианской аристократии. Вот, святой Косма в пользу десяти священных храмов внутри и снаружи крепости, и жители всего четырех тысяч душ, убежденные, что он дышит свободной атмосферой, решили более интенсивно и серьезно выразить себя здесь или в Османском государстве. Вот основная часть его учения, которую, несмотря на различных старейшин Паргии, мы часто сообщали по соглашению. Благословенные христиане, многие церкви не поддерживают и не укрепляют нашу веру так сильно, как они видят, потому что те, кто веруют в Бога, не просвещены старыми и новыми писаниями; наша вера была утверждена не невежественными святыми, но мудрыми и образованными святыми, Ифины и Священные Писания только что объяснили нам, и благодаря богодухновенным словам мы достаточно просветили. Однако сегодня из-за наших грехов, отягчающих обстоятельств нам не хватает или, по крайней мере, вы реже являетесь такими мудрыми и добродетельными людьми, как если бы это не касалось наших ортодоксальных соотечественников. Ибо как наша нация может быть в безопасности в религии и свободе, если ее священная участь игнорирует объяснения Священных Писаний, то есть свет и укрепление веры? Когда пастырь не знал питательной травы для своего стада, не излечивал свои страсти, не защищал их от диких зверей и воров, как можно удерживать это стадо надолго? «Что ж, дети мои, Парджои, для того, чтобы сохранить веру и свободу родины, вы позаботились о создании без исключения греческой школы, в которой ваших детей знают, а вас игнорируют».

Таким образом раскрывается сущность христианской просветительской тактики Космы Этолосской. В то время было десять церквей для выполнения религиозных обязанностей жителей Парги, а школы не было. Эту нехватку восполнил Космас Этолиец.

Мы добавляем другой миф, написанный автором Фанисом Михалопулосом, о том, что Космас Этолиец создал секретную компанию, конечно, не документируя это. Он аналогичным образом утверждал в пользу Ригаса, элемента, который не был исторически подтвержден (Леандру Бранусис, Ригас Велестинлис 1757-1798, Ассоциация по распространению полезных книг, опубликовано BD, Афины, 1963, стр. 82-84). Он находится в области мифов.

Вернуться в основной раздел

Греческий Культурный Центр в Москве
Наш адрес: Москва, Алтуфьевское шоссе, д. 44; Тлф.: +7 (495) 7084809. Все контакты
Карта сайта

Обратная связь