02 Οκτωβρίου 2020. Άρθρο της διευθύντριας του Κ.Ε.Π., διδάκτορος ιστορίας Δώρας Γιαννίτση στο ελληνικό διαδικτυακό πρακτορείο ειδήσεων «Ανεξάρτητος Παρατηρητής» με θέμα «Η ελληνική παρουσία στη Ρωσία από το 18ο μέχρι και τον 20ο αιώνα».

https://web.facebook.com/anparatiritis/posts/1427856000938020?_rdc=1&_rdr

Η ελληνική παρουσία στη Ρωσία από το δέκατο όγδοο μέχρι και τον εικοστό αιώνα

Της Δώρας Γιαννίτση*

Η ύπαρξη ρωσικών καταβολών στην οικογένειά μου προσδιόρισε την επιλογή του τόπου σπουδών μου, η δε έντονη επιθυμία μου να ανιχνεύσω όσο το δυνατό περισσότερα σημεία της κοινής ιστορικής πορείας των δύο λαών, Ελλήνων και Ρώσων, προσδιόρισε το αντικείμενο μελέτης της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία βασίζεται το συγκεκριμένο βιβλίο. Η συγκεκριμένη προσπάθεια, αποκύημα πολυετών ερευνών και συλλογής υλικού σε βιβλιοθήκες και αρχεία της Μόσχας, της Οδησσού, της Συμφερούπολης και της Κερσούντας (αρχαίο Παντικάπαιον), αποτελείται από δύο μέρη [απομνημονεύματα Ρώσων περιηγητών για τον ελληνικό κόσμο, αφ’ ενός, καταγραφή της ζωής και της δράσης ελληνικών οικογενειών στη Νότια Ρωσία, εφ’ ετέρου], τα οποία αλληλοσυμπληρώνουν ένα γνωστικό πεδίο που μας επιτρέπει να αντλήσουμε ση- μαντικά στοιχεία για τις διαδικασίες αμοιβαίας αντιμετώπισης Ελλήνων και Ρώσων την περίοδο που εκτυλίσσεται από τα τέλη του 18ου έως τις αρχές του 20ου αι. και την εξέλιξή τους, μεταξύ άλλων σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων, καθώς και τις διαδικασίες διαμόρφωσης της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων, διαμόρφωσης ενιαίας εθνικής συνείδησης στον ελληνικό κόσμο. Ως «ελληνικός κόσμος» στη συγκεκριμένη μελέτη εκλαμβάνεται μία έκταση που περιλαμβάνει όχι μόνο τις νήσους του Αρχιπελάγους και την ενδοχώρα, που δεν περιορίζεται στα όρια του νεαρού ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους, αλλά διευρύνεται και στις περιοχές εγκατάστασης ελληνικού πληθυσμού στη Νότια Ρωσία.

Δράττομαι της ευκαιρίας για να εκφράσω την ειλικρινή μου ευγνωμοσύνη σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι με τη στήριξη, τις πολύτιμες συστάσεις και συμβουλές τους συνέβαλαν τα μέγιστα ώστε η όλη αυτή προσπάθεια να μετενσαρκωθεί σε αυτό το βιβλίο. Πρόκειται για το Γιάννη Νικολόπουλο, άνθρωπο με οξυδέρκεια, ευρύ γνωστικό πεδίο και αγάπη για τη Ρωσία, ο οποίος εδώ και δεκαετίες συνειδητοποίησε τον αστείρευτο πλούτο των ρωσικών αρχείων όσον αφορά τις ελληνο-ρωσικές σχέσεις και την ιστορία της ελληνικής διασποράς στη Ρωσία, και ο οποίος μύησε και εμάς τους νεότερους σε αυτή τη μυσταγωγία, και τον Πάνο Στάμου, στυλοβάτη του Κ.ΕΡ.Ι.Ε., χωρίς τον ενθουσιασμό και τη σκαπάνη του οποίου η ελληνική βιβλιογραφία θα ήταν αναμφίβολα φτωχότερη. Πρόκειται επίσης, για την καθηγήτρια νεότερης και νεότατης ελληνικής ιστορίας του Πανεπιστημίου ''Lomonosov'' κα Τατιάνα Νικίτινα, η οποία επί δεκαετίες με σεμνότητα και ευσυνειδησία προωθεί τις νεοελληνικές σπουδές στη ρωσική πρωτεύουσα, καθώς και τους καθηγητές Γ. Λ. Άρς, Β. Π. Σμιρνώφ, Γ. Μ. Πιατιγκόρσκι, Α. Α. Ουλουνιάν, Ο. Ε. Πετρούνινα, την αείμνηστη Ι. Β. Ιβανόβα και την Ολυμπία Σελέκου. Επίσης ένα μεγάλο ''ευχαριστώ'' στην ελληνική κοινότητα της Κερσούντας και τους συντελεστές του Αρχείου του Κερτς, ιδίως στον Αλεξέι Κουλικώφ, για τη θερμή υποδοχή και στήριξη που μου επιφύλαξαν. Εν κατακλείδι επιθυμώ να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στο Κοινωφελές Ίδρυμα ''Α. Σ. Ωνάσης'', υπότροφος του οποίου υπήρξα κατά την επί διδακτορικό φοίτησή μου στο Πανεπιστήμιο ''Lomonosov'', και το οποίο έχει να παρουσιάσει ένα μοναδικό έργο στήριξης νεαρών μελετητών σε ένα ευρύτατο φάσμα επιστημονικών και καλλιτεχνικών αναζητήσεων.

* Η δρ. Δώρα Γιαννίτση, είναι δ/ντρια του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού - Κ.Ε.Π. www.hecucenter.ru, εκπρόσωπος της Ρωσίας για τη Μεσσηνιακή Αμφικτυονία και εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη.